Door het creatieve werk van Rozalie Hirs (Gouda, 7 april 1965) loopt de liefde voor taal, muziek, wetenschap en technologie als een rode draad. Het avontuur van de luister- en leeservaring en de verbeelding staat centraal.

Binnen de poëzie ontwikkelt Hirs een vloeibare stijl, spelend met klank in verschillende betekenislagen en leesmogelijkheden. De lezer kan hieruit steeds opnieuw kiezen en geeft de eigen leeservaring in hoge mate zelf vorm. Haar poëzie verschijnt in de vorm van dichtbundels, uitgegeven door Querido|Singeluitgeverijen, en digitale poëzie, interactieve gedichten die ontstaan in samenwerking met beeldend kunstenaars en grafisch ontwerpers.

Voor de muziek ontwikkelt Hirs een harmonische taal, die zich laat inspireren door de akoestische en psychoakoestische eigenschappen van klank en samenklank. Haar spectrale muziek omvat naast vocale en orchestrale stukken, uitgegeven door Deuss Music, ook elektronische composities en geluidskunst. Vaak combineert Hirs traditionele instrumenten met elektronische klanken op basis van berekende frequenties en eigen klanksynthese. Daarnaast neemt muziek met spreekstem een belangrijke plaats in.

Haar muziek onstaat in opdracht van en wordt uitgevoerd door, onder meer, Amsterdam Sinfonietta, ASKO|Schönberg, Athelas Sinfonietta Copenhagen, Bozzini Quartet, Koninklijk Concertgebouworkest, Donaueschingen Festival, Ensemble ascolta, Holland Festival, Klangforum Wien, Musikfabrik, November Music, Philharmonie Zuidnederland, Radio Filharmonisch Orkest, Radio France, Slagwerk Den Haag, Sonar Quartett, SPECTRA Ensemble en de VPRO. Op internationale poëziepodia is Hirs vaak zelf uitvoerder van de eigen muziek met spreekstem

inhoud

-> inleiding

-> poëzie

-> muziek

-> pers: interviews, essays, recensies

-> bio, foto

-> externe links

inleiding

“Ik speel ontzettend graag en cultiveer dat, want daar voel ik me het gelukkigst bij. Spelen leidt tot nieuwe ervaringen en nieuwe oplossingen.” (Jelle Van Riet, De Standaard, 2024)

“Niet alleen bij het maken van een nieuwe harmonie wil ik fysiek voelen of de noten en de timing juist zitten. Ook bij poëzie lees en luister ik voortdurend naar wat ik maak, want mijn gedichten praten terug. […] Mijn bundels lijken misschien geconstrueerd of conceptueel, maar hun vormen doen zich gaandeweg aan mij voor tijdens het scheppingsproces en kunnen ontstaan juist omdat ik me overgeef. Dat is een interessante paradox. Ook het leven zelf is een gedicht, maar dan wel een waaraan je eeuwig blijft sleutelen.” (Jelle Van Riet, De Standaard, 2024)

“Muziek en gedichten schrijven liggen voor mij heel dicht bij elkaar. Ik ben van nature een dromer, tijdens het werk zie ik spelen als mijn hoofdbezigheid. Het maken zelf is in beginsel intuïtief en onbewust, de reflectie en bewustwording volgen altijd later in het scheppingsproces. Ik ben aan het spelen met materiaal, met woorden, klanken, betekenissen, noten. Het is een instelling die leidt tot intense ervaringen. Je kunt alleen iets nieuws maken als je risico’s neemt. Dan kan het een nieuwe ervaring voor jou en voor anderen opleveren. Waarom houden we van kunst? We willen graag een ervaring die we nog niet eerder hebben gehad, die inzicht geeft of doet denken aan wat we al eens hebben gedacht, maar wat we zijn vergeten. We willen iets leren, iets te weten komen over onszelf, onze wereld, onze emoties, onze gedachten.” (interview, Victor Schiferli, Hollands Diep, 2007)

poëzie

“De Nederlandse dichter voor lezers met oren is Rozalie Hirs. Je kon altijd al horen aan haar werk dat ze een componist is, iemand die gewend is om te luisteren naar de wereld en naar de taal. (Marc van Oostendorp, Neerlandistiek, 2023)

“Haar werk balanceert op de grens van literatuur enerzijds, en muziek en wetenschap anderzijds. Vaak ontstaat haar gedichten ook in het licht van een van haar experimentele multimediale realisaties. Klank en ritme spelen in haar werk dan ook een doorslaggevende rol.” (Dirk de Geest, Mappalibri, 2023)

“Net als in eerdere bundels, bijvoorbeeld verdere bijzonderheden (2017), Geluksbrenger (2008) en ook het kritische ecologica (2023), is Hirs in dagtekening van liefdesvormen een lyrisch en hoopvol dichter die eerder wil celebreren en bewonderen dan somberen. In ecologica kwam dat tot uiting in het precies benoemen van plant en dier, waarmee ze de schoonheid van de precaire rijkdom wilde oproepen van ons nest dat we zo aan het bevuilen zijn. Of ik denk aan de cyclus ‘hand in hand’ waarmee de bundel oneindige zin (2021) afsluit, een tekst vol extase en vervoering, met klinkende, evocerende regels als ‘zo mooi zijn je blote voeten in sandalen je dijen als gebouwen/ je borsten als vruchten zo mooi is je lichaam een kelk in de hoop’ en ‘zonder dat ik het weet/ heeft mijn verlangen me al in beweging gezet kom dan! kom nog eens!’” (Alfred Schaffer, De Groene, 2024)

“Elke bundel van Rozalie Hirs is weer een nieuwe verzameling overrompelende ‘toonkunst’ in alle betekenissen van het woord.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2024)

“Deze muzikaliteit hangt natuurlijk samen met haar achtergrond als componist, maar ze wordt mede bepaald door haar onstuimige omgang met de taal en de manier waarop ze woorden als het ware bespeelt.” (Helena Van Praet, Poëziekant, 2024)

“De taal vloeit en zit vol klankverschuivingen. Ook durft Hirs de gangbare syntaxis los te laten. Zinnen en zinsdelen zijn dikwijls op meerdere wijzen met elkaar te verbinden, waardoor je vanzelf langzaam en zorgvuldig leest. Het is inmiddels een beproefd procedé in dit oeuvre maar hoeft begrip, als dat al relevant is, niet in de weg te staan.” (Alfred Schaffer, De Groene, 2024)

“Er is onophoudelijk een samenklank van voelen, denken, waarnemen, reflecteren en ondergaan.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2024)

“Meer dan een autobiografie is dit een liefdesbundel. Een bundel waarin de liefde zich voltrekt. Op dezelfde manier als in ecologica bedrijft Rozalie Hirs in dagtekening van liefdevormen een romantiek die […] nooit bezit neemt van wat ze bezingt, niet van de ander, maar ook niet van het zingende zelf. Een romantiek die vrij is en vrij laat, die zich overgeeft aan ‘dat stomme geluk van wording’.” (Joost Baars, Awater, 2024)

“Net als ecologica roept de bundel op tot liefhebben en verbinding zoeken met de ander en de wereld om je heen. Zolang je hier bent, is er niets beters te doen dan ‘in elkaars ommezien te ademen’.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2024)

“Toch is dit geen bundel liefdesgedichten in enge zin: het begrip ‘liefde’ moet opgerekt worden naar een diepe verbondenheid met de wereld.” (Helena Van Praet, Poëziekant, 2024)

“In dagtekening van liefdesvormen wordt niet alleen de romantische of erotische liefde bezongen die tussen volwassen mensen kan bestaan, maar ook de liefde voor de wereld vanuit het oogpunt van het kind.” (Alfred Schaffer, De Groene, 2024)

“Eerst heel ongemerkt, maar gaandeweg realiseer je je dat er, hoe verder je in de bundel komt, steeds meer een ‘jij’ en een ‘wij’ ter sprake komt. Dit mondt uit in de sublieme vierde afdeling ‘ik doe mijn haar [thema en variaties]’, die bestaat uit dialooggedichten die bestemd zijn om te lezen door een ‘iemand’ en een ‘iemand anders’. Letterlijke samenzang dus.” (Joost Baars, Awater)

“Het maakt van Dagtekening van liefdesvormen Hirs’ meest menselijke bundel tot nu toe.” (Helena Van Praet, Poëziekant, 2024)

“In haar natuurgedichten zweeft Rozalie Hirs boven de materie, en geeft de menselijke ervaring een stem.” (Rob Schouten, Trouw, 2023)

“Wat dat betreft zijn de woorden van Hirs, die ook actief is als componist, hier net muziek: de akkoorden vloeien ritmisch in elkaar over, zonder zich iets aan te trekken van de grenzen van een zin.” (Jeroen Dera, De Standaard, 2023)

“Het is haar meest gedurfde en misschien wel persoonlijkste bundel tot nu toe, in die zin dat de stem van de dichter luider dan ooit doorklinkt.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“In 34 gedichten beschrijft Hirs de staat van de natuur zoals die zich nu aan haar voordoet, bezig te veranderen, misschien wel ten onder te gaan, maar tegelijkertijd nog vol kracht en karakter.” (Rob Schouten, Trouw, 2023)

“Hirs is erin geslaagd om een zeer actueel, nijpend probleem, de klimaatverandering, tot een lyrische woordenstroom te verwerken. Hierbij verbindt ze de magie van poëzie met de bijtende ironie van protest.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“Wie deze bundel leest zal balanceren tussen wanhoop en diepe ontroering.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2023)

“Het lukt Hirs namelijk om de klimaatproblematiek naadloos te verweven met (poëtische) beelden van wat ons mens maakt, zoals liefde of spiritualiteit.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“De meerduidigheid tiert welig in deze verzen zonder interpunctie.” (Jeroen Dera, De Standaard, 2023)

“Het appel om uiterst zorgvuldig te lezen is een oproep om even aandachtig en zorgzaam met de natuur om te gaan.” (Carl De Strycker, De Lange Landen)

“Stel je eens voor dat je in een huis leeft waarin alles, maar dan ook alles, voortdurend praat. Zo’n huis is de aarde. Althans, zo is de aarde in ecologica, de nieuwe van ondergang bewuste bundel van Rozalie Hirs.” (Geertjan de Vugt, Volkskrant, 2023)

“Taal heeft hier met andere woorden een dubbele functie: de woorden in deze gedichten stellen niet alleen ons gedrag aan de kaak, maar brengen ook een ode aan de onbegrensdheid van de natuur, het leven en ons voorstellingsvermogen. Deze vitale idee van ruimte verklaart mede waarom Hirs nauwelijks leestekens gebruikt en een voorkeur heeft voor ontregelende technieken als apokoinou en asyndeton, waarbij zinnen maar lijken door te lopen. Hirs’ meesterlijke gebruik van de apokoinou moet in deze context van een gecondenseerde, vitalistische manier van communiceren opgevat worden.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“Het gebruik van taal is evenmin als het samenleven op aarde geheel vrijblijvend. Elke keuze die je maakt, heeft consequenties. Daarom is het zo indrukwekkend dat Hirs de lezer van deze bundel tot deelgenoot maakt: je kunt deze bundel niet lezen zonder keuzes te maken, zonder na te denken over wat je aan het doen bent.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2023)

“In organische, modulerende gedichten zonder punten of komma’s beschrijft ze, zonder oordeel of angst, wat de hedendaagse mens gefascineerd ervaart, want ‘voor elke onbekende variabele is een labyrint waar de kunst begint’.” (Rob Schouten, Trouw, 2023)

“Het talige vermogen om een wereld te scheppen is echter niet volledig vrijblijvend; het idee van zorg, waarbij we niet alleen voor elkaar maar ook voor de aarde dienen te zorgen, staat centraal in deze bundel.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“In de ‘ecologica’ van de poëzie tekent Hirs die ecologische verwarring op, zonder af te doen aan de diepe schoonheid die zij nog steeds in de natuur ervaart.” (Jeroen Dera, De Standaard, 2023)

“De implicatie hiervan is dat we veel (nog) niet weten en dat de (ongerepte) natuur ook een duistere, ongekende kant heeft die we moeten eren.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“Een betere illustratie van het boek der natuur is haast ondenkbaar. Want niet alleen godgeleerden, filosofen en dichters hebben in de natuur een boek ontwaard. Ook de wetenschap deed dat. ‘stekend longkruid’, ‘kraailook’ of ‘bont kroonkruid’ – je kunt je afvragen waarin meer poëzie schuilt: in de natuur zelf of in de woorden die de natuurvorsers aan de planten gaven.” (Geertjan de Vugt, Volkskrant, 2023)

“Lezen is scheppen en leven tegelijk, zoals schrijven dat ook is.” (Dietske Geerlings, Tzum, 2023)

“Ook daarin lijkt het boek der natuur op het boek met verzen: op de witte ondergrond tiert de betekenis welig.” (Geertjan de Vugt, Volkskrant, 2023)

“Op die manier schippert dit dichterlijke Atlantis, dat zowel prachtig als onheilspellend is, tussen hoop en ontreddering, poëzie en betoog.” (Helena Van Praet, Poëziekrant, 2023)

“ecologica is hoogst politiek en tegelijk ben ik de dichter die schrijft vanuit een grote verwondering om de natuur en de taal.” (Jelle Van Riet, De Standaard, 2024)

“Hirs bewijst in deze bundel opnieuw dat ze als geen ander een poëtisch taalspel kan creëren. (…) Hirs’ vernuftige tour de force staat pal in de eenentwintigste eeuw.” (Helena Van Praet, De Reactor, 2022)

“Vanuit dit moment van ontvankelijkheid start Hirs een verrassende en overrompelende verkenning van taal, tijd, ruimte, mens, natuur, waarneming, herinnering.” (Anne ter Beek, Awater, 2022)

“De nieuwe bundel heet oneindige zin, waarbij alle betekenissen van het woord ‘zin’ meespelen. Deze poëzie is zintuigelijk, heeft enorme zin om te genieten en zoekt naar zingeving, maar kan ook gelezen worden als één lange volzin zonder interpunctie waaraan nooit een einde komt.” (Piet Gerbrandy, Poëziekrant, 2022).

“Ook de titel van de afdeling ‘de magie van een mogelijk heden’ is veelzeggend, omdat er in taal eindeloos veel mogelijkheden zijn, maar al die mogelijke taalbouwsels steeds opnieuw een ‘mogelijk heden’ vormen: het moment van schrijven, het moment van lezen, het moment van luisteren.” (Dietske Geerlings, Tzum)

“Het loont deze gedichten hardop te lezen, het voortdurende spel met klank- en woordassociaties en contrasten valt dan des te meer op. (…) Versterkt door alliteraties en assonanties ontvouwt zich een gecomponeerd, wervelend talig weefsel.” (Anne ter Beek, Awater, 2022)

“Vaak hanteert de dichter een verhalende en beeldende stijl, wat het zoekende lezen vergemakkelijkt. De taal vloeit soepel voorwaarts door een spel van ritme en klank.” (Pauliene Kruithof, Friesch Dagblad, 2021)

“Zo is de oneindige zin van Rozalie Hirs verbonden met het oneindige zijn, dat zelfs na onze dood door blijft stromen. Hirs vangt stukjes van deze stroom in haar poëzie en laat daarmee de hartenklop van de taal horen en voelen, roept de lezer voortdurend op tot het medescheppen van een denkbeeldige wereld waarin dichter en lezer voor even samenvallen in taal.” (Dietske Geerlings, Tzum)

“Het is Hirs gelukt poëzie voorbij de taal te krijgen zonder die te verlaten en dat is een indrukwekkende prestatie.” (Anne ter Beek, Awater, 2022)

“In het oeuvre van Rozalie Hirs vloeien dichtkunst en muziek op natuurlijke wijze in elkaar over. (…) Muziek vol fonkelende klankpoëzie, en dichtkunst die zich loszingt van de zinnen.” (Mark van de Voort, VPRO Gids, 2021)

“Er zijn maar weinig bundels die ik meteen bij verschijnen verslind. Dit is zo’n bundel. Het lijkt één en al deconstructie, maar Rozalie Hirs is een de dichter van de nataliteit, van het meest radicale ‘ja’ dat ik ken. En verdere bijzonderheden is gewoon wéér beter dan haar vorige. Wat een oeuvre wordt dat.” (Joost Baars, Nominatie Awater Poëzieprijs, Winter 2018)

“Rozalie Hirs viert het leven in deze bundel: zintuiglijk, zingend” (Remco Ekkers, Tzum weblog, 2018)

“Wanneer je verdere bijzonderheden, de zesde bundel van Rozalie Hirs, openslaat, begint direct een duidelijke stem te klinken. Een bescheiden, maar heldere stem, die de muzikaliteit (en de semantiek) van de taal optimaal uitbuit.” Edwin Fagel, Awater, 2018

“Ik hou van de speelse, muzikale en tegelijk betekenisvolle poëzie van Hirs. In deze bundel zijn haar gedichten bij alle vormvastheid bijzonder springerig en spannend.” (Edwin Fagel, Nominatie Awater Poëzieprijs, Winter 2018)

“Wat mij telkens weer, bundel na bundel, verrast is haar argeloosheid, die de vorm aanneemt van een aanstekelijk enthousiasme en welmenende nieuwsgierigheid. Wat als gevolg heeft dat ze zich in haar werk, zonder pathetische kwellingen en in alle frisheid, voortdurend vragen stelt over het hoe, het wat en het waarom van, in dit geval, de poëzie.” (Alain Delmotte, Digther, 2018)

“Er is geen einde aan nieuw ontstaan, vervormen, verbinden en verdwijnen. Een doorgaand geboren worden en verdwijnen aan haar zintuigen en geest; een organisch gebeuren, dat deze fantastische dichter aan ons voorlegt.” (Maud Ockers, Vrouwenbibliotheek, 2018)

“Wie het consistente oeuvre van Hirs volgt, weet dat ruimte een fascinatie van de dichter is, preciezer: de aanwezigheid van het lichaam in die ruimte. Het eerste dat bij verdere bijzonderheden opvalt, ten opzichte van de eerdere bundels, is de vormvastheid. Het maakt de gedichten op een bepaalde manier concreter, intenser. Lichamelijker.” Edwin Fagel, Awater, 2018

“Dit is het universum van Gorter, Van Gogh en Debussy, een lyriek van de vreugde die in losse stippen en vegen het aanbreken van een dag evoceert. Het oog wordt een vlinder, die de zon -zelf een oog- tegemoet vliegt, na zijden draden van dromen te hebben gesponnen. gestamelde werken is een prachtige bundel.” (Piet Gerbrandy, nY, 2014)

“De poëzie van Hirs intrigeert me. Bovenal lijkt ze op onderzoek uit. En dat onderzoek is een poëtisch avontuur. Ook voor nieuwsgierige lezers.” (Arie van den Berg, NRC, 2012)

“Haar werk gaat recht de kosmische ruis in en roept uiteindelijk vooral op tot handelen in volstrekte subjectiviteit. Kijk, zoals je gezien bent. Noem, zoals je genoemd bent. Maak, zoals je gemaakt bent. En lees als een schepper: stamelend.” (Joost Baars, Poëzekrant, 2012)

“Rozalie Hirs is als dichter een impressionist die graag laat zien hoe ze te werk is gegaan. Haar poëzie is door en door geconstrueerd, terwijl het uitgangspunt vaak een gorteriaanse zintuiglijke ervaring is. Ze schrijft sensitieve verzen die op eigenzinnige wijze een verbinding tot stand proberen te brengen tussen romantiek en mathematica.” (Piet Gerbrandy, De Groene Amsterdammer, 2013)

“Ze is een van de meest intrigerende Nederlandse dichters van dit moment. Haar gedichten zijn erg zinnelijk en muzikaal. Ze creëert een brede stroom van woorden, vol associaties, die ze durft te onderbreken. Ze schrijft het treffendst wanneer ze met taal de chemie van de liefde probeert te verwoorden.” (Paul Demets, De Morgen, 2012)

“Zolang er taal is, is poëzie even onvermijdelijk als het eigen leven. In het gunstigste geval gaan poëzie en leven gepaard met een gezonde vorm van bewustzijnsverruiming. Poëzie is het buiten de oevers treden van taal. Ik denk dat poëzie onze drang om te veranderen (in beweging te blijven) laat zien. Het ligt niet in onze aard de begrenzing van de taal (of het leven) te (kunnen) accepteren. Dichters verzetten zich openlijk tegen de begrenzingen van de taal. De poëzie is hun manifest. Een dichter ademt woorden en maakt van woord-ademen zijn brood.” (interview, Arnoud van Adrichem, De Contrabas, 2005)

solo publicaties

dichtbundels (Nederlands)
• dagtekening van liefdesvormen. Amsterdam: Querido, 2024. ISBN 978-90-214-8970-04. 80pp.
• ecologica. Bleiswijk: Vleugels, 2023. ISBN 978-94-93186-86-6. 64 pp. Jan Campert-prijs 2023
• oneindige zin. Amsterdam: Querido, 2021. ISBN 978-90-214-3664-7. 76 pp.
• verdere bijzonderheden. Amsterdam: Querido, 2017. ISBN 978-90-214-0857-6. 56pp.
• gestamelde werken. Amsterdam: Querido, 2012. ISBN 978-90-214-4243-3. 88pp.
• Geluksbrenger. Amsterdam: Querido, 2008. ISBN 978-90-214-3503-9. 76pp.
• Het komt voor (beeld: Marijke van Warmerdam). Hilversum: Uitgeverij 69. 2008. Bibliofiel. 14pp.
• Speling. Amsterdam: Querido, 2005. ISBN 90-214-6734-8. 56pp.
• Logos. Amsterdam: Querido, 2002. ISBN 90-214-6708-9. 48pp.
• Locus. Amsterdam: Querido, 1998. ISBN 90-214-6643-0. 56pp.

dichtbundels in andere talen
• spor al lykkebringer (Deense vertaling: Birthe Lundsgaard), Kopenhagen: Melodika Forlaget, Denemarken, 2021. ISBN ISBN 978-87-972522-4-6. 96pp.
• ahora es una rosa (Spaanse vertaling: Diego Puls), Montevideo: Yauguru Books, Uruguay, 2019. ISBN 978-9974-890-33-6. 48pp.
• gestammelte werke (Duitse vertaling: Daniela Seel, Rozalie Hirs, Ard Posthuma; Franse vertaling: Henri Deluy, Kim Andringa, Daniel Cunin; Spaanse vertaling: Diego Puls; Engelse vertaling: Donald Gardner, Willem Groenewegen, Moze Jacobs; Russische vertaling: Nina Tarhan Mouravi; Zweedse vertaling: Boerje Bohlin; Chinese vertaling: Aurea Sison; Albanese vertaling: Papleka Anton; Servisch-Kroatische vertaling: Jelica Novaković, Radovan Lucic; Litouwse vertaling: Ausra Gudaviciute, Gytis Norvilas), Berlin: kookbooks, 2017. Duitsland. ISBN 978-39-374-4567-0. 240pp. Bestel op Amazon.
• život mogućnosti (Servische, Kroatische vertaling: Jelica Novaković, Radovan Lučić), Banja Luka: Kuća Poezije/Biblioteka Prevodi, 2014. Bosnia & Herzegovina. ISBN 978-99-955-8050-6. 124pp.
• ein tag (Duitse vertaling: Ard Posthuma, Jan Oberländer, Rozalie Hirs). Berlin: hochroth Verlag, 2014. Duitsland. ISBN 978-3-902871-50-3. 40pp. Bestel online
• Curvices and musicles (Engelstalig). Bleiswijk: Uitgeverij Vleugels. 2013. Nederland. Bibliofiel. 24pp.

bloemlezingen, anthologieën

Haar gedichten verschenen in bloemlezingen en literaire tijdschriften, onder meer in Nederland, België, China, Canada, Frankrijk, Duitsland, en Mexico. Voor een alfabetische lijst van alle gepubliceerde gedichten, zie haar bibliografie.

digitale poëzie en/of poëzie in combinatie met beeldende kunst

• the case of a small language network museale installatie (i.s.m. Richard Vijgen), 2024. Lees meer.
• oneindige zin digitaal website (i.s.m. Richard Vijgen), 2023. Lees meer.
• dreams of airs (i.s.m. Boris Tellegen, Geert Jan Mulder), 2017/18.
• Curvices Amsterdam app (i.s.m. Cox & Grusenmeyer, Yvan Vander Sanden, Machiel Spaan), 2015. Lees meer
• Curvices Den Bosch app (i.s.m. Cox & Grusenmeyer, Yvan Vander Sanden, Machiel Spaan), 2014.
• Curvices, Neerpelt, België (i.s.m. Cox & Grusenmeyer, Yvan Vander Sanden, Machiel Spaan), 2013. Lees meer
• Zichtboek van gestamelde werken (i.s.m. Cox & Grusenmeyer), 2012. Lees meer
• Geluksbrenger online, (i.s.m. Harm van den Dorpel), 2011. Lees meer
• Family Tree app (i.s.m. Harm van den Dorpel), 2006.
• Logos digitaal (i.s.m. Matt Lee), 2003. Lees meer

essays

• R. Hirs, ‘Barnas nachtboot op weg naar het licht’ (inleiding tot de poëzie van Maria Barnas), Maria Barnas: Nightboat and other poems (Engelse vertaling: Donald Gardner), Shearsman, 2024 (in voorbereiding);
• R. Hirs, ‘Betekenisritme en spraakmelodie – hoe de muziek in mijn poëzie verschijnt’, Dossier Poëzie en Muziek, Poëziekrant 2023-6 (pp. 62-66), december 2023;
• R. Hirs, ‘Het trauma van de moeder van de moeder’ (recensie over Maria Barnas’ Diamant zonder r, Uitgeverij Van Oorschot, 2022), NRC Boeken (krant), Amsterdam, 1 juli 2022; ‘In deze bundel klinkt één grote schreeuw in de vorm van een dodenmars’, NRC Boeken (online), 30 juni 2022.
• R. Hirs, ‘In Memoriam Ilse Starkenburg (1963-2019)’, Awater 2020/1, Poëzieclub, Amsterdam, januari 2020; Paukeslag, Poëziecentrum, Gent, april 2022.
• R. Hirs, ‘Wir sind Sprachwesen’ (nawoord over meertaligheid en eigen werk), gestammelte werke, kookbooks, Berlijn, Duitsland, oktober 2017.
• R. Hirs. Componist aan het woord: Tekst en muziek in het oeuvre van Olivier Messiaen. Preludium, Magazine van het Concertgebouw, Amsterdam. februari 2008. pp.26-28.

muziek

“De Nederlandse componist en dichter Rozalie Hirs (1965) schreef haar stuk bron voor groot orkest in opdracht van de Matinee. Ze ging terug naar de bron van haar componeren: de liefde voor klank. Het werk ontwikkelde zich als een consequent volgehouden aaneenschakeling van aanzwellende en wegebbende klankvormen. Associaties met adem en branding drongen zich op. Blazers namen het voortouw, strijkers golfden er als een breker overheen; rust. En opnieuw. De klankhuid van deze akoestische branding was iriserend mooi.

Hirs’ uitgekiende schriftuur liet telkens nieuwe harmonieën opkomen uit de notenclusters, die ze accentueerde met buisklokken of pauken. Binnen de overkoepelende ervaring van bezwerende herhaling gebeurde er daardoor voortdurend van alles. Halverwege signaleerden dalende glijtonen van de strijkers het einde van de eerste helft; daarna waren de contrasten feller, de crescendo’s scherper omlijnd. De tweede helft eindigde juist met stijgende glissandi. De gewekte verwachting van een tonaal centrum werd uiteindelijk ingelost, na een schitterend diffuus slotakkoord, in de laatste noot van de bassen.” (Joep Stapel, NRC, 2023)

“Au delà de couleurs idiomatiques, le résultat s’approche d’un genre domestique dont article 10 [prismes] de Rozalie Hirs constitue un avatar. Dixième jalon d’une série que la Néerlandaise écrit pour instruments solistes, la pièce décline des nuances d’éclairages harmoniques avec un artisanat indéniable que l’on envisagerait chez Vermeer.” (Anaclase, 2022)

“Rozalie Hirs’ premièrewerk lightclouds toont een andere zijde van de microtonale medaille. Hirs richt zich met haar vaak wonderschone muziek op de microkosmos van klank. In lightclouds voor koperkwartet, ensemble en elektronica gaat ze een magisch spel aan met som- en verschiltonen. Ensemblemuziek van een bijna symfonische grandeur, waarmee ze het natuurfenomeen van lichtende nachtwolken verklankt. Wolken die ook na zonsondergang door de werking van ijskristallen licht blijven weerkaatsen. In Hirs’ compositie zijn de reflecterende klankrimpelingen en –golven hoorbaar. Tintelende, zinnelijke muziek vol rond spetterende klankwaaiers, als een tedere clash tussen Raveliaans impressionisme en boventonenmuziek. Muziek die klinkt als het langzaam ontwaken van een dag. Doordat Hirs de teugels strak houdt, blijf je als luisteraar bij de les. Een meer dan geslaagde première die maar snel op cd vereeuwigd moet worden.” (Mark van de Voort, Concertzender online, 2019)

“Alle stukken zijn gebaseerd op in aanleg eenvoudige eb- en vloedbewegingen in combinatie met een ongekende rijkdom aan sonoriteiten. Wie als proef op de som wil kennismaken met Hirs’ geconcentreerde klanktaal moet absoluut het geraffineerde slagwerkstuk article 0 [transarctic buddha] eens proberen, waarin we worden verrast door een geluid dat dicht tegen dat van een gamelan ensemble aanleunt, zij het dan bespeeld door één musicus (Arnold Marinissen). In feite zijn alle hier gedocumenteerde werken exquise stillevens in klank, die de luisteraar langzaam maar zeker hypnotiseren en zelfs in een eufore vervoering kunnen brengen. De intieme, kraakheldere weergavetechniek maakt van dit geheel een topproductie zonder weerga, die dan ook als een belangrijke aanwinst voor de Nederlandse muziek kan worden beschouwd.” (MB, De Stentor, 2007)

“Vooral in haar solocomposities, stuk voor stuk tere wondertjes van concentratie en verbeelding, lijkt het door gevarieerde herhaling verkennen van klankmogelijkheden een van de belangrijkste procédés.” Jochem Valkenburg, NRC, 2007

“Dat het systeem der elementen weinig geheimen kent voor Hirs, blijkt uit de hoge betoverende mengklankjes van haar article 0, uitgevoerd op metalen percussie en keien met toonhoogte.” Roland de Beer, Volkskrant, 2007

“Schoongewassen, zo zou je de muziek van Rozalie Hirs (1965) kunnen noemen. En helder van betoog, want Hirs weet vaak in een paar gebaren een wereld te scheppen. Daarbinnen is de schoonheid van klank belangrijker dan het exposeren van technieken of het blootleggen van structuren. Ook opvallend: hoewel Hirs’ uitgangspunten bijna altijd streng en uitgebeend zijn, staat ze zichzelf in tweede instantie een grote mate van intuïtie toe. En laat haar muziek zich aanhoren als een feest van associaties, binnen het perceel dat ze voor zichzelf heeft neergelegd. Dat wil overigens niet zeggen dat de Nederlandse componiste enkel op haar gevoel afgaat bij het construeren van haar werken. Integendeel. Onder de op het eerste oor eenvoudige gestes schuilen verfijnde methodes, vaak op wis- of natuurkundige grondslag. Misschien heeft dat wel te maken met Hirs’ achtergrond als scheikundig ingenieur, waarvoor ze werd opgeleid voordat ze haar leven in dienst van de muzen stelde. Met dat wiskundige skelet onder haar muziek hoef je je als argeloze luisteraar overigens niet bezig te houden. Hirs lijkt je vooral de zachte, glimmende huid van haar klanken te willen tonen. En die wordt in haar laatste stukken steeds warmbloediger en bezielder.” Anthony Fiumara, cd-tekst Platonic ID, 2007

“what is inside? / inside a word you mean?’ Met die vragen begint de tekst van Pulsars, een elektronisch werk van Rozalie Hirs. Het zijn toepasselijke woorden voor een componist wier werk sterk gericht is op de innerlijke werking van klank en taal, zowel op het fysieke niveau van akoestiek en perceptie als op het niveau van uitdrukking en betekenis. Voor Hirs is “betekenis” zelf al een fysiek verschijnsel, omdat betekenissen worden geproduceerd en gerecipieerd door neuronen in ons lichaam. Zo bezien zijn woorden fysieke dingen: niet alleen omdat het klanken zijn en dus onderhevig aan de wetten van de akoestiek, maar ook omdat betekenis zelf een proces in het lichaam is, en dus een natuurverschijnsel. Oftewel, binnenin de woorden kunnen we de natuur zelf aan het werk zien.

Uiteraard zijn woorden tegelijk ook cultureel – het zijn communicatiemiddelen. Ook dat aspect is te vinden in de geciteerde regels: de vragen worden aan een ‘you’ gesteld. Maar deze ‘you’ verschijnt pas na de hoofdvraag, ‘what is inside, inside a word?’ Dit wijst erop dat cultuur pas na de natuur komt: het is de natuur van onze lichamen en onze neuronen die ons laat beschikken over woorden en betekenissen, en ons daarmee een cultuur laat opbouwen.” Samuel Vriezen, cd-tekst Pulsars, 2010

muziekwerken

Klik hier voor een lijst met alle muziekwerken door Rozalie Hirs.

albums

• Pulsars. Amsterdam: Attacca Productions, 2010.
• Platonic ID. Amsterdam: Attacca Productions, 2007.
• In LA. Boxtel: Drukkerij Tielen, 2003.
• Sacro Monte. Amsterdam: MCN, NMClassics, 1998.
• Invisible Self. Enschede: CSTM, 1997.

anthologieën

• Electric Language, Wiek Hijmans (muziekcomposities door onder anderen Morton Feldman, Christian Wolff, Rozalie Hirs, Alison Cameron), Amsterdam: Attacca Productions. 2018.
• Six, Slagwerk Den Haag (muziekcomposities door Peter Adriaansz, Maarten Altena, Luiz Yudo, Tom Johnson, Xenakis, Steve Reich, and Rozalie Hirs), Amsterdam: Attacca Records. 2015.
• Ladder of Escape 11, Fie Schouten (muziekcomposities door Karlheinz Stockhausen, Mauricio Kagel, Rozalie Hirs, Robin de Raaff, Unsuk Chin), Amsterdam: Attacca Records, 2014.
• Anthology of Dutch Electronic Music 1999-2000, Amsterdam: Basta Music/ MCN, 2011.
• Red, White & Blues, Marcel Worms, Amsterdam: Attacca Productions, 2010.
• Traces, Spuren. Johannes Fischer. Leipzig: Genuin/ Deutschlandradio, 2009.
• Works for Percussion (muziekcomposities door Cage, Xenakis, Ferneyhough, Volans, Javier Alvarez, Rozalie Hirs, Arnold Marinissen, Willem Boogman, Michel van der Aa), Arnold Marinissen, Amsterdam, 2002.
• Soundscape Amsterdam. Ssccd 001. Amsterdam: Staalplaat. 1995.
• Music Box. 32 composities voor speeldoos. EW 9413. Hilversum: VPRO Eigen Wijs, 1994.

columns

Gedurende het seizoen 2013/14 was Rozalie Hirs columnist voor Preludium (Programmablad voor Concertgebouw en Koninklijk Concertgebouworkest).
• R. Hirs, ‘Zo ben je, zo ben je niet’, Preludium jaargang 72 nr.10, Amsterdam, juni 2014.
• R. Hirs, ‘Longkruid’, Preludium jaargang 72 nr.8, Amsterdam, april 2014.
• R. Hirs, ‘Spiegelen’, Preludium jaargang 72 nr.7, Amsterdam, maart 2014.
• R. Hirs, ‘Pingpongballen’, Preludium jaargang 72 nr.4, Amsterdam, december 2013.
• R. Hirs, ‘Luisteren’, Preludium jaargang 72 nr.2, Amsterdam, oktober 2013.

onderzoek, software

• R. Hirs, ‘Spectralisms in the Music of Rozalie Hirs and Their Points of Departure in Research and Innovation’, Oxford Handbook of Spectral Music (book & online), Oxford University Press, England, UK, 2023 (in preparation).
• R. Hirs, ‘Zeitgenössische Kompositionstechniken und OpenMusic: Murail’s Le Lac’ (vert. L. Haselböck), Klangperspektiven (herausgegeben von Lukas Haselböck), Wolke Verlag, Hofheim, 2011. pp 119–164. ISBN 978-393-600-081-8.
• R. Hirs, B. Gilmore, eds., Contemporary Compositional Techniques and OpenMusic, Collection Musique/Sciences, Paris: Editions Delatour/IRCAM, 2009. ISBN 978-275-210-080-1.
• R. Hirs, ‘Frequency-based compositional techniques in the music of Tristan Murail’, Contemporary Compositional Techniques and OpenMusic, Collection Musique/Sciences, Paris: Editions Delatour/IRCAM, 2009. pp 93–196. ISBN 978-275-210-080-1.
• R. Hirs, ‘On Murail’s Le lac’, D.M.A. dissertation, Columbia University/New York, Ann Arbor: ProQuest, 2007; Contemporary Compositional Techniques and OpenMusic, Collection Musique/Sciences, Paris: Editions Delatour/IRCAM, 2009. pp 45–89. ISBN 978-275-210-080-1.

Lees meer over boek en software (Engels)

pers

interviews

• Liefde en moed, die twee heb je nodig (krant)/ De liefde maakt dat je zin hebt in het leven (online). Jelle van Riet (interview, tekst) Desiré van den Berg (foto’s). De Standaard, België, 27 juli 2024.
• De lezer is ook maker. Cora de Vos. Meander Magazine (online), 28 maart 2024.
• New harmonies from spectralism – Rozalie Hirs  . Ettore Garzia. Percorsi Musicali (online), 25 maart 2024.
• Terug naar de bron. Dimitri van der Werf. New Music Now (online), 15 december 2023.
• Een nieuwe muzikale taal. Machiel Swillens (tekst), Roger Cremers (foto), Ruby Cruden (foto). De Klank 1/ Jaargang 10, seizoen 2022/23, BcM Uitgevers, 9 september 2022.
• Je wordt van moment voortgestuwd door je verlangen. Marjoleine de Vos (tekst), Roger Cremers (foto). NRC Boeken (krant), Amsterdam, 11 maart 2022.
• Jij bent als lezer de muzikant van dat gedicht, je geeft het vorm. Marjoleine de Vos (tekst), Roger Cremers (foto). NRC Boeken (online), Amsterdam, 10 maart 2022.
• oneindige zin. Ingmar Hetze (podcast). Camping De Vrijheid op safari #1 [SoundCloud]. Internationaal Literatuurfestival Utrecht (ILFU), 16 februari 2022.
• oneindige zin. Elke de Rijcke (podcast). Beeldspraak #10 [SoundCloud, Spotify]. Poëziecentrum Gent. 14 december 2021.
• hand in hand [1-5] [lezing, muziek]. Wouter Pleijsier. NTR Podium/ Radio 4, 11 december 2021.
• Drang naar het hogere. Mark van de Voort (interview), Ruby Cruden (foto’s). VPRO Gids (week 49), Hilversum, 3 december 2021.
• Rozalie Hirs – oneindige zin. Jos Verdonk, Marco Borggreve. 020 Schrijft. MUG Magazine (krant en online), 25 oktober 2021.
• Ja, ik houd van jou, gedicht Hester van Hasselt, Bianca Sistermans. Een mogelijk begin van veel. Uitgeverij Querido, Amsterdam, 17 oktober 2021.
• De woorden en klanken van Rozalie Hirs. Ineke Holzhaus (video stream). Poëzie op Zondag, Openbare bibliotheek, Amsterdam, 16 mei 2021.
• Bewegen door gekleurd geluid. Jacob Haagsma. Leeuwarder Courant, Friesland, 14 februari 2020.
• Luisteren naar kleuren in Drachten. Vincent Meininger. Friesch Dagblad, Friesland, 6 februari 2020.
• Rozalie Hirs: Zenit. Cathy Cox. TAMA Music Festival, Tokyo, Japan, 11 januari 2020.
• Open Saturdays – events in sound, space, and time: Ways of Space. Friso Wijnen. Van Doesburghuis website, Meudon, Frankrijk, 15 september 2019.
• Musikfabrik im WDR (Concert 70). Johannes Zink. Westdeutscher Rundfunk, Keulen, Duitsland, 20 mei 2019.
• Zaterdagmatinee. Hans Haffmans. NTR Radio 4, Hilversum, 18 mei 2019 (15:07-15:32 uur).
• dreams of airs. Thea Derks. TivoliVredenburg, Utrecht, 6 januari 2019.
• Matinee Café. Hans Haffmans. NTR Radio 4, Hilversum, 14 juli 2018 (16:25-17:00 uur).
• Mijn muziek stroomt, intuïtief, zacht. Joep Stapel. Cultuur bijlage, NRC/ NRC Next, 11 mei 2018.
• Inspiratie is de ruimte waar nieuwe dingen ontstaan. Joep Stapel, Marco Borggreve. NRC online, 9 mei 2018.
• Alles is onderzoek: een gesprek met Rozalie Hirs. Johan de Boose, Bianca Sistermans. Poëziekrant 6/2017. Poëziecentrum, Gent, december 2017.
• van roos tot enig glaswerk. Frans van Gurp (redactie), Wouter Pleijsier (presentatie). NTR Podium/ Radio 4, 18 november 2017.
• Het Luisterhuis. Robert-Jan Booij. NTR Podium/Radio 4, 9 november 2017.
• Klankstappen met Rozalie Hirs. Griet Menschaert, Sara Anke Morris. Gonzo Circus #GC 129 (print en online), 31 augustus 2015.
• Tussen toon en woord. Rozalie Hirs, onderzoeker van klank en woorden. Joep Christenhusz, Marco Borggreve. Muziek mèt, November Music, Den Bosch, 7 november 2014.
• Leven, mogelijkheden. Mila Vojinovic. Paukenslag! Nr.14, Universiteit van Belgrado, Servië, juni 2014.
• Het gaat allemaal over keuzes maken. An Prudon, Aafje de Roest. Vooys, Amsterdam, mei 2014.
• De schrijfkamer: Rozalie Hirs. Kenneth van Zijl. Knetterende Letteren, NTR televisie, april 2013.
• Rozalie Hirs. Ryan Van Winkle. Podcast Scottish Poetry Library, december 2012.
• De Avonden: Rozalie Hirs en gestamelde werken. Jeroen van Kan. VPRO Radio, 17 oktober 2012.
• Bij een beschaving hoort kunst. Claudia Kammer. NRC weekend, 23 april 2011.
• Een ode aan het leven. Vrouwkje Tuinman. Opzij, februari 2010.
• Anke Brouwer en Rozalie Hirs. Agnes van der Horst, Nederlandse Muziekdagen 2008, NPO televisie, november 2008.
• Dubbeltalenten: Rozalie Hirs – Ik speel als ik werk. Victor Schiferli. Hollands Diep, zomernummer 2007.
• Dialogisch 44: Rozalie Hirs. Peter de Groot. Krakatau 44 , Rotterdam, The Netherlands, 2007.
• Cantina: Rozalie Hirs. Aad van Nieuwkerk. VPRO Radio, 14 november 2006.
• Café Sonore: Rozalie Hirs en Pulsars. Armeno Alberts. VPRO Radio, 23 mei 2006.
• Na zeshonderd milliseconden. Remco Ekkers. Poëziekrant 5, september-oktober 2005, Poëziecentrum, Gent, 2005.
• De Avonden: Rozalie Hirs en Platonic ID. Wouter Pleijsier. VPRO Radio, 9 juni 2005.
• De kleine zaal: Rozalie Hirs. Arnoud van Adrichem. De Contrabas, 2005.
• Rozalie Hirs toont de zachte glimmende huid van de klanken in haar muziek en poëzie. Anthony Fiumara. Trouw, 23 februari 2005.
• In het diepe: Rozalie Hirs. Erik Voermans. Uitmarkt. Het Parool, vrijdag 27 augustus 1999.
• Hallo noten, wat gaan we doen?. Ivo Postma. De Gelderlander, 27 maart 1999.

essays

• Close Reading VIII: ‘waanloos en windstil wakker’ van Rozalie Hirs. Jan Kuijper. De Gids 186 nummer 5, Amsterdam. najaar 2023 (pp.73-75); Oneindige schik. Anti-metrieën. Jan Kuijper, Uitgeverij Flanor, 2024 (pp.156-158).
• Je blaast woorden het weten in – Cognitief-affectieve bevraging in Rozalie Hirs’ poëzie. Helena Van Praet. Spiegel der Letteren Vol. 64/2 (pp. 155-178; DOI: 10.2143/SDL.64.2.3291066), Edition Peeters, Leuven, december 2022.
• Ligt het aan mij of bewegen de woorden? – een intersemiotische studie naar de digitale adaptatie van het gedicht ‘stamboom’ (2008) van Rozalie Hirs. Durim Morina. Masterscriptie (promotoren: prof. dr. Hans Vandevoorde & prof. dr. Ronald Geerts). Faculteit der Letteren en Wijsbegeerte. Universiteit van Brussel. 5 juni 2020.
• Zingen in tongen – Over de poëzie van Rozalie Hirs. Alain Delmotte. De Schaal van Digther. Wingene, 8 juni 2018.
• Vrijheid van inkt. Logos (2002) van Rozalie Hirs. Jeroen Dera. Bundels van het nieuwe millenium (J. Dera, C. De Strycker, red.). Vantilt|Poëziecentrum, Gent, 2018. pp 36-45.
• Curvices Amsterdam van Rozalie Hirs. Een poëtische verkenning van geest en wereld. René van Peer. 2015.
• Voelen denken. Laurens Ham. život mogućnosti (vertaling: Jelica Novaković, Radovan Lučić), Kuća Poezije/Biblioteka Prevodi, Banja Luka, Bosnia and Herzegovina, 2014.
• Zonder een lettergreep knoppen betasten. Wordt de poëzie van Rozalie Hirs steeds beter? Piet Gerbrandy. nY #20, 2014.
• Zeg me of hinkelend een werkelijkheid gaat. Rozalie Hirs’ gestamelde werken: een horizontale lectuur. Jeroen Dera. DW B 2013/ 4, Dietsche Warande & Belfort, Gent, 2013.
• Gekromde ruimtes. Het oeuvre van dichteres – componiste Rozalie Hirs. Jeroen Dera. Ons Erfdeel, Septentrion, n° 2 / 2012.
• ‘Vormen’ van Rozalie Hirs. Hans Groenewegen. Met schrijven zin verzamelen – over poëzie in de Lage Landen, Uitgeverij Wereldbibliotheek, Amsterdam, 2012.
• Onontregeling. Over het werk van Rozalie Hirs. Laurens Ham. nY #11 (in druk), 2011; nY web, 12 december 2011.
• Tussen klank en kristal. Rozalie Hirs: een portret. Joep Stapel, Muziekcentrum Nederland, Amsterdam, 2010.
• Componist op de voorgrond: Rozalie Hirs. Joep Stapel. Muziekcentrum Nederland (online), 26 mei 2010.
• Vogels, woorden en sterren. Rozalie Hirs en de compositie van het innerlijke leven. Samuel Vriezen. Pulsars, Attacca Productions, Amsterdam, 2010.
• Intertekstualiteit in de poëzie van Rozalie Hirs. Masterscriptie. Renske Ankoné (begeleider: Prof. Jaap Goedegebuure). Taal en Cultuur, Universiteit Leiden, 2010.
• De zachte, glimmende huid van klank. Anthony Fiumara, Platonic ID, Attacca Productions, 2007.
• Dichtende componisten: Rozalie Hirs. Els van Swol. Mens en Melodie 6/6, 2004.
• Speling. Künstlerblätter der Werkstatt Junge Akademie 2004. Cees Nooteboom. Akademie der Künste, Berlijn, Duitsland, 2004.

recensies

• Dat stomme geluk van wording. Joost Baars, Awater zomernummer Jaargang 23/nr.2, juni 2024
• Kom tevoorschijn. Alfred Schaffer, De Groene Nr.16, 17 april 2024.
• Herinnering tot leven wekken via sprokkelspraak. Helena Van Praet. Poëziekrant Nr 2 maart/ april, Poëziecentrum, Gent, maart 2024.
• ben ik buiten de zichtbare wereld in het gedichtsveld. Dietske Geerlings, Tzum, 10 maart 2024.
• Haar op handen zijnde epiloog. Edwin Fagel. Awater 3/2023 (najaar), oktober 2023.
• ecologica. Dirk de Geest. Boeken Nr.7 – recensies: poëzie. Mappa Libri, september 2023.
• Rozalie Hirs vertolkt in de nieuwe bundel ecologica de thema’s ondergang en verbinding. Rob Schouten, Boekrecensies: Poëzie, Trouw (online) , 25 augustus 2023; Gefascineerd de ondergang tegemoet. Rob Schouten, Tijdgeest, Trouw (krant), 26 augustus 2023.
• Natuur en taal zijn met elkaar vervlochten in ecologica en dat betekent niet veel goeds. Geertjan de Vugt, Volkskrant (online), Amsterdam, 27 juli 2023; Kolkende zinnen zonder sturing. Geertjan de Vugt, Boeken, Volkskrant (krant), Amsterdam, 29 juli 2023.
• Poëzie: ecologica – Rozalie Hirs. Bram Ieven. Pasuit. 3 juli 2023.
• Een labyrint van woekerende waterdromen. Helena Van Praet. Poëziekrant Nr 4, Poëziecentrum, Gent, 27 juni 2023.
• aɪ ɔː ɪ iː aɪ – waarom Rozalie Hirs beluisteren? Marc van Oostendorp. Neerlandistiek Online tijdschrift voor taal en letterkunde, 23 juni 2023.
• Geen hek houdt de mieren tegen. Jeroen Dera. De Standaard (De Letteren: Het gedicht), Brussel, 20 mei 2023.
• zwanger van betekenis, vooruitgeworpen door ogen. Dietske Geerlings, Tzum, 7 mei 2023.
• trek je naaktheid aan. Dietske Geerlings. Tzum, 31 januari 2022.
• Wervelende compositie in taal. Anne van Beek. Awater (Winter 2022/1), Poëzieclub, Amsterdam, 21 januari 2022.
• Eerste indrukken 301: Rozalie Hirs – tuin. Dietske Geerlings. Ooteoote, 17 januari 2022.
• Tussen betoverend en bevreemdend. Helena Van Praet. De Reactor, 15 januari 2022.
• Wording als het ware. Piet Gerbrandy. Poëziekrant Nr 1/ januari-februari 2022, Gent, 12 januari 2022.
• Reizen tussen je ziel en de ruimte. Pauliene Kruithof. Friesch Dagblad, Leeuwarden, 21 december 2021.
• Terloops geluk. Paul Roelofsen. Meander Magazine, 15 december 2021.
• Een indrukwekkende compositie van adem en avontuur. Thomas Möhlmann. Athenaeum, 21 oktober 2021.
• Eigen universum vol geheimen. Erik Voermans. Het Parool, 14 mei 2021.
• Recensie portretconcert Rozalie Hirs: infinity stars. Frits van der Waa. Volkskrant), Amsterdam, 16 mei 2021.
• Rozalie Hirs’ klankwereld van de binaural beats. Ronald Rijken. Klankgat, 12 november 2018.
• Zingen in tongen – Over de poëzie van Rozalie Hirs. Alain Delmotte. De Schaal van Digther. Wingene, 8 juni 2018.
• Zingen in de bus. Els van Swol. Literair Nederland, 11 juni 2018.
• Verdere bijzonderheden door Rozalie Hirs. Maud Ockers. Vrouwenbibiliotheek. Utrecht, 25 mei 2018.
• Rozalie Hirs – Wakkere paarden. Remco Ekkers. Ooteoote, 16 februari 2018.
• In Sprachen denken. Bernd Leukert. Faust Kultur, Duitsland, 25 januari 2018.
• Zes bestemmingen. Edwin Fagel. Awater Winter 2018 (tijdschrift & online), 23 januari 2018.
• Voelen slokt denken. Remco Ekkers. Tzum, 16 januari 2018.
• Kies je vrijheid en wel nu. Dieuwertje Mertens. Parool, 30 december 2017.
• Gedichten om hardop van te genieten. Eric van Loo. Meander Magazine, 22 december 2017.
• Rozalie Hirs creëert dromerig muzieklandschap. Thea Derks. Cultuurpers, 14 oktober 2017.
• Polyfone Bedeutungsströme. Marcus Neuert. Fixpoetry, Duitsland, 14 augustus 2017.
• Zeg maar ja tegen het leven (Boek van de dag). Leidsch Dagblad, 1 augustus 2013.
• De rijpgrage bomen buigen. Arie van den Berg. NRC Boekenbijlage, 4 januari 2013.
• Poëzie voor scheppende lezers. Joost Baars. Poëzekrant 7-8/12, Poëziecentrum, Gent, 2 januari 2013.
• Een huidrots van water. Piet Gerbrandy. De Groene Amsterdammer, 31 oktober 2012.
• Tussen wonderschoon en bevreemdend in. Ricco van Nierop. De Recensent, 10 oktober 2012.
• Geluksbrenger van Rozalie Hirs digitaal vormgegeven. JJ Polet. Ooteoote, 13 februari 2011.
• Rozalie Hirs: Pulsars. Jochem Valkenburg. NRC, 2010.
• Door het water gladgemaakte kiezels. Edwin Fagel. De Recensent, 23 september 2009.
• Rozalie Hirs: Geluksbrenger. Paul Demets. De Morgen, 1 juli 2009.
• Boek van de week: Geluksbrenger. Bart Vonck. Vlabin-vbc, België, 15 juni 2009.
• Thuiskomen in een molen. Alain Delmotte. Poëzierapport, België, 14 mei 2009.
• Geluksbrenger. Albert Hagenaars. Nederlandse Bibliotheek Dienst, februari 2009.
• Het vlindert op en neer. Laurens Ham. Awater poëzietijdschrift, winter 2009.
• Anderer Umgang mit Sprache. Bitterfeld, Mitteldeutsche Zeitung, Duitsland, 6 juni 2008.
• Oorspronkelijk. Patricia Werner Leanse. Opzij, oktober 2007.
• Hirs’ Platonic ID. Siebe Riedstra. Luister, Tijdschrift over klassieke muziek, september 2007.
• Hirs’ Platonic ID – diverse instrumentale composities. Maarten Brandt. De Stentor, Apeldoorn. september 2007.
• Aufgeregt bis zur letzten Zeile/ Spielerisch die Poesie entdecken. Bitterfeld, Mitteldeutsche Zeitung, Duitsland, 26 augustus 2007.
• Tere wondertjes. Jochem Valkenburg. NRC, 20 juli 2007.
• Schellen en Keien. Roland de Beer. Volkskrant, 12 juli 2007.
• In het donker komt de taal tot leven. Rolf Bosboom. PZC, 6 december 2006.
• Een lied om elkaar mee gedag te zeggen. Tsead Bruinja. VPRO Boeken, Avondlog, 27 oktober 2005.
• Taal opslokken. Johan Sonnenschein. Awater Poëzietijdschrift, Najaar 2005.
• Wat doen de regels? Edwin Fagel. De Recensent, 20 september 2005.
• Over een beginregel en zijn gevolgen. Alain Delmotte, Poëzierapport, 17 augustus 2005.
• Avontuur van lichaam en kosmos. Remco Ekkers. De Leeuwarder Courant, 28 juni 2002.
• Locus. Dirk de Geest. Leesidee, september 1998.
• Poëzie als brood. Remco Ekkers. De Leeuwarder Courant, 28 augustus 1998.
• Hoor je stem van een andere zijde. Hans Groenewegen. ‘Hirs speelt met maskers’, HN-Magazine, 15 augustus 1998.
• Lyrische scheikunde. Rogi Wieg. Het Parool, 8 mei 1998.

collectieve recensies, essays, interviews

• Van winterbloei tot wrijfspanning: natuurpoëzie van Rozalie Hirs, Yentl van Stokkum, Lans Stroeve en Han van Wieringen. Carl De Strycker. De Lage Landen (online). 31 januari 2024.
• Nieuwe composities met Ligeti als inspiratiebron klinken als de branding en een blaasbalg uit de hel. Joep Stapel, NRC (online), 17 december 2023; NRC (krant), 18 december 2023.
• Memoires van een boekenruilkasteigenaar. Jeroen Dera. De Standaard, zaterdag 16 december 2023.
• Donaueschinger Musiktage : musiques nouvelles? 2022, année de transition. Bernard Vincken. Crescendo Magazine, 1 november 2022.
• Croniques: Présences. Gilles Charlassier. Anaclase, Paris, France (online magazine), 19 februari 2022.
• Gebundelde interviews met dichters vormen rommelige bundel met prachtige uitschieters [recensie]. Dieuwertje Mertens. Kunst & Media. Het Parool, 28 oktober 2021.
• Het zingen in meerdere talen [column]. Maureen Ghazal. Awater Poëzietijdschrift, 7 april 2021.
• Rundt om Niels Viggo Bentzon. Peter Dürrfeld. Kristeligt Dagblad, Copenhagen, Danmark, 8 October 2019.
• Asko|Schönberg – Hirs, Harden, Finister & Padding [recensie]. Ben Taffijn, Nieuwe Noten, 26 mei 2019.
• In honour/Ter ere. Rozalie Hirs: parallel world and sea. Louis Andriessen Festival [programmaboek]. René van Peer. Muziekgebouw aan ‘t IJ, Amsterdam, 23 mei 2019.
• Draaikolken en nachtwolken met Musikfabrik [recensie]. Mark van de Voort. Concertzender online, 21 mei 2019.
• Musikfabrik im Strudel von Schlammflocken und Straßentheater in Amsterdam [recensie]. Michael Klier. Bachtrack online, Duitsland, 20 mei 2019.
• Louis Andriesssen [interview met Martijn Padding, Rozalie Hirs]. Mark van de Voort. VPRO Gids, Hilversum, 21 mei 2019.
• Hoe Wiek Hijmans de elektrische gitaar salonfähig maakt [recensie]. Thea Derks. Cultuurpers, 19 juni 2018.
• Zoete kleuren rukken op in de boekwinkel, ook bij onzoete stof [recensie]. Erik van den Berg. De Volkskrant, 1 juni 2018.
• Uit iedere noot van gitarist Wiek Hijmans spreekt een feilloze beheersing van toon en timbre [recensie]. Frits van der Waa. De Volkskrant, 31 mei 2018.
• Réus: de grootste harp ter wereld [voorbeschouwing]. Sandra Kooke. Trouw, 11 mei 2018
• Ladder of Escape 16 – Electric Language – Wiek Hijmans [recensie]. Siebe Riedstra. Opus Klassiek. april 2018.
• Het vertaaljaar 2017 – De betrokken vertaalhemel [recensie]. Ton Naaijkens. Filter 25:1, Uitgeverij Vantilt, Nijmegen, maart 2018.
• Een pratende gitaar, die in rare zinnen spreekt [recensie]. Erik Voermans. Het Parool, Amsterdam, 17 maart 2018.
• ‘Kees the boy is onbedoeld grappig’. Een jolige Goethe, leuke Hirs en vreemde Thijssen trof Arjan Peters aan, ofwel drie varianten van humor [recensie]. Arjan Peters. Volkskrant Magazine, 2 september 2017.
• Een poppenhuis bouwen is geen kinderspel [voorbeschouwing]. Kirsten Hannema. Volksrant Online, 15 april 2017.
• Het luisterhuis [voorbeschouwing]. Kirsten Hannema. Volkskrant Magazine, 15 april 2017.
• Georganiseerd geweld in performancepoëzie: Cognitieve ritmische analyses van Rozalie Hirs’ ‘Stamboom’ en ‘Handelsreiziger in intertekstualiteit’ van Bardthesque [essays]. Master’s thesis. Maarten Robberechts. Vrije Universiteit Brussel, België, 2015.
• Manifestatie voor iedereen met een dosis durfkapitaal [recensie]. Peter Rings. Theaterkrant, 8 juni 2015.
• Een stad, verrezen uit muziek [voorbeschouwing]. Frederike Berntsen. Trouw, 28 mei 2015.
• ‘Een nachtboot vol glinsterende athleten’, De lezer – van poëzie en mystiek [essay]. Hans Groenewegen. Historische uitgeverij, 2015. pp 144-181
• Het strijkorkest klinkt als een reusachtige accordeon [recensie]. Frits van der Waa. De Volkskrant Kunst & Cultuur, 28 november 2014.
• Het hoort er allemaal bij, liefst niet in een hokje [recensie]. Frits van der Waa. De Volkskrant Kunst & Cultuur, 10 november 2014.
• Kagel, Stockhausen, Hirs [recensie]. Biëlla Lutmer, De Volkskrant, 2 juli 2014.
• Sprachkunst seit zehn Jahren [recensie]. Martin Maurach. Frankfurter Allgemeine, Duitsland. 30 januari 2014.
• Fliegende Augen mit Federnden Flügeln [recensie]. Gesa Esterer. Hessische/Niedersächsische Allgemeine (HNA), Kassel, Duitsland. 27 januari 2014.
• Ladies’ time [recensie]. Paul Demets. De Morgen, België, 16 januari 2013.
• Alles even mooi [essay]. Bertram Mourits. De Gids nr. 7, 2012.
• Eeuwig nieuw [interview met Willem de Bordes, Henk Heuvelmans, Rozalie Hirs, Ralph van Raat, Arthur Wagenaar]. Floris Don. NRC Cultureel Supplement, 6 september 2012.
• Tijdschrift: Het liegend konijn [recensie]. Paul Demets. De Morgen, België, 19 oktober 2011.
• Night of the Unexpected [recensie]. Tim Sprangers, De Volkskrant, 10 september 2011.
• Beyond the notes [interview met Michel van der Aa, Rozalie Hirs], Gaudeamus Muziekweek, september 2011.
• Talent, inspiratie en een beetje geluk [interview Rozalie Hirs, Tadeusz Wielecki, Miguel Azguime]. Floris Don. Gaudeamus Muziekweek/ VPRO Gids, september 2011.
• Zoek de speld in de hooiberg [recensie]. Yra van Dijk. NRC Boeken/Levende literatuur, 12 mei 2011.
• Vernipperd komt het verzet van kunstenaars op gang [essay]. Claudia Kammer. NRC weekend, 23 april 2011.
• Klank en kleur: Inleiding. Joost de Vries [voorbeschouwing]. Klank en Kleur, De Groene Amsterdammer, Amsterdam, 29 augustus 2010.
• Luisteren [voorbeschouwing]. Elmer Schönberger. Klank en Kleur, De Groene Amsterdammer, Amsterdam, 29 augustus 2010.
• Gérard Grisey’s spacetime epic receives its U.S. premiere at REDCAT [recensie]. Marc Swed. Culture Monster, LA Times, USA, 10 May 2010.
• De 21ste eeuw in 185 gedichten. Zieteratuur en het poëtisch kruidenrek [recensie]. Erik Menkveld. De Volkskrant, 10 april 2010.
• Poëzie wordt een filmpje, de dichter een visueel artiest [recensie]. Stephanie van Strijen. NRC, 16 juni 2009.
• Stotijn fascineert in rust en kaalte [recensie]. Jochem Valkenburg. NRC, 21 maart 2009.
• Vertrekpunt is de stem [recensie], Dwalen door de ruimtes van de angst [voorbeschouwing]. Anthony Fiumara. Trouw, 19 maart 2009.
• Composers of one sex but numerous styles [recensie]. Allan Kozinn. Music Review. New York Times, 20 maart 2009.
• Mezzo als muze in flexibele liedcyclus [recensie]. Frits van de Waa. De Volkskrant, 20 maart 2009.
• Componist Van der Aa raakt de ziel. Erik Voermans. Het Parool, 20 maart 2009.
• Poëzierecensies. Vrouwkje Tuinman. La Vie En Rose, januari 2009.
• Hamel: allemansvriend in Nederlandse muziek [recensie]. Jochem Valkenburg. NRC, 10 november 2008.
• Hamels rare snuiters en een oase van tijdeloosheid [recensie]. Frits van der Waa. Volkskrant Kunst & Cultuur, 10 november 2008.
• Muziekpubliek wil zinnelijkheid [recensie]. Guido van Oorschot. De Volkskrant, 6 november 2008.
• Oermuziek aan ’t IJ [interview met Mich Hamel]. Anthony Fiumara. Trouw, 7 november 2008.
• Interessante nieuwe klanken gecombineerd met een natuurlijke adem [recensie]. Kees Arntzen. Kritieken. Trouw, 7 september 2006.
• In de ban van de blues [recensie]. Roland de Beer. Volkskrant, 12 juli 2007.
• Stekelritmes en platonische boventonen [recensie]. Frits van der Waa. De Volkskrant, 25 februari 2005.
• Reif für Holland [recensie]. Anton Seigl. Süddeutsche Zeitung München, 26 september 2002.
• Componisten bij de kassa [recensie]. Frits van der Waa. De Volkskrant Kunst & Cultuur, 9 april 1999
• Present [recensie]. Emile Wennekes. NRC, 27 maart 1999.
• Voor dichten niet dom genoeg [recensie]. Kees Fens. Cicero, Volkskrant, 5 juni 1998.
• La natura inspira i compositori [voorbeschouwing]. La Stampa, Turijn, Italië, 29 april 1997.
• Twee aankomende componisten en de macht van de vijftig-plus generatie [interview met Caroline Berkenbosch, Rozalie Hirs]. Hugo Blom. VPRO Gids 51, 1994

“Hirs’ uitgekiende schriftuur liet telkens nieuwe harmonieën opkomen uit de notenclusters, die ze accentueerde met buisklokken of pauken. Binnen de overkoepelende ervaring van bezwerende herhaling gebeurde er daardoor voortdurend van alles. Halverwege signaleerden dalende glijtonen van de strijkers het einde van de eerste helft; daarna waren de contrasten feller, de crescendo’s scherper omlijnd. De tweede helft eindigde juist met stijgende glissandi. De gewekte verwachting van een tonaal centrum werd uiteindelijk ingelost, na een schitterend diffuus slotakkoord, in de laatste noot van de bassen.” (Joep Stapel, NRC, 17 december 2023)

“Artemis procède par vagues, parfois brusques, aux reflux plus ou moins brumeux où piano et percussions s’emmêlent, alors que la soprano Keren Motseri, qui incarne ce dieu féminin avide d’indépendance, chante et dit les textes (ils parlent du combat de la naissance et de la vie) de Rozalie Hirs (1965-) -à l’imperméable rose et blanc-, à la fois poète et compositrice, attachée à une technique d’écriture spectrale où le calcul des fréquences et des durées, main dans la main avec l’exploitation de phénomènes psychoacoustiques, le disputent à l’influence du domaine de la musique électronique. Je préfère.” (Bernard Vincken, Crescendo Magazine, 1 november 2022)

“Het zijn duidelijk geen Andriessen epigonen deze componisten. De invloed van hun leraar is merkbaar, maar bij alle vier is het onderdeel geworden van hun eigen kenmerkende stijl. Zo herkennen we Rozalie Hirs zonder enige twijfel in de twee delen van parallel world and sea uit 2017/2018. De basis van dit stuk wordt gevormd door twee harpen, aangevuld met het geluid van de vibrafoon. Zoals veel werk van Hirs kenmerkt ook dit stuk zich door het werken met zeer fijnzinnige, organisch aandoende klankpatronen die door de lucht zweven als wolken en gaandeweg in intensiteit toenemen. In het tweede deel, parallel sea [to the lighthouse] zet ze ook de trompet en de hoorn nog in en krijgt het stuk een nog sterkere harmonische samenhang, waarbij de gonzende, vibrerende klanken naar het einde toe in kracht toenemen.” Ben Taffijn, Nieuwe Noten, 26 mei 2019.

“Het hoogtepunt van de muziek is er al meteen in de middag: de wereldpremière van Atlantis ampersand door Rozalie Hirs. Het geluid van de instrumenten van het orkest gaat van zacht naar hard (crescendo) waarna een achtkoppig koor er nog een schepje bovenop doet. Hierna gaat de storm weer langzaam liggen (diminuendo) en wordt het weer stil. Dit wordt even vastgehouden en dan begint het geluid weer opnieuw aan te zwengelen, nu met andere akkoorden en toonsoorten, om daarna weer af te nemen en te versterven. Telkens opnieuw. Die opeenvolging van geluidsgolven met de zang als schuimkoppen werkt rustgevend, bijna hypnotiserend. Als in een volgend deel van het stuk de verschillende golven over elkaar heen rollen blijft die rustgevende deining bewaard zonder dat het geheel een branding wordt.” Peter Rings, Theaterkrant, 2015

“Componisten heb je, ook in Nederland, in twee soorten: de uitgaanstypes en de eigenaardige nisbewoners. Rozalie Hirs hoort duidelijk tot de tweede categorie. Haar bijzondere klankwereld wordt bevolkt door veelstemmige, spectrale akkoorden, waarin zo veel tonen dooreenklinken dat ze nauwelijks meer afzonderlijk waarneembaar zijn. In Lichtende Drift, het werk dat ze in opdracht van Amsterdam Sinfonietta heeft gecomponeerd, slaagt ze er op een gegeven moment in het strijkorkest te laten klinken als een reusachtige accordeon, met heel veel toetsen ingedrukt, die langzaam in en uit wordt getrokken. De titel Lichtende Drift is een verwijzing naar het woord ‘orewoet’, ofwel ‘mystieke extase’ dat wordt gebezigd door de Middeleeuwse dichteres Hadewych. Bij Hirs zit die extase hem vooral in de klank. Ze zaait in de loop van de verschillende delen die het werk telt wel de nodige ritmische opwinding in het ensemble, maar die is betrekkelijk recht op en neer, en ademt meer eendracht dan tweespalt – zoals ook de grote akkoorden zich uiteindelijk ook voordoen als één enkele, vrij declamerende stem.” Frits van der Waa, Volkskrant, 2014

“Veel spannender zijn de reprises van Rozalie Hirs en Kate Moore. Roseherte van Hirs is een gestage verkenning van akkoordcombinaties, die door ringmodulatie een surrealistische gloed van boventonen meekrijgen. Het orkest brengt de klanken als aanspoelende golven: de dramatiek zit hem in de verglijdingen van de klank. Frits van der Waa, Volkskrant, 2014

“At the other end of history came the world premiere of Rozalie Hirs’ engrossing string quartet Zenit, played by the superb new L.A.-based Formalist Quartet. Everything I might say about Hirs’ unsettled music I could also say the opposite. It is also quite settled. It forges ahead with tentative sounds and silences. It stops and starts yet flows. It has a hint of hard-hitting Dutch Minimalism, yet it offers a feast of radiant string harmonics, pulsating outside of rhythm.” Mark Swed, LA Times, 2010

“Rozalie Hirs levert met Roseherte een werk waarin subtiele elektronische mengklanken het geluid van het Radio Filharmonisch Orkest een bekoorlijk science-fiction-accent geven.” Frits van der Waa, Volkskrant, 2008

“Hirs maakt muziek met een verfrissend oorspronkelijk karakter. Zij onderzoekt en ontleedt klanken tot op microscopisch niveau; de wereld is ten slotte geluid! In elk atoompje zit muziek. Vanuit het standpunt van de wetenschapper zijn er miljarden verschillende vibraties mogelijk. Hirs rangschikt opnieuw en met een harmonisch evenwicht dat je dadelijk treft. Het beluisteren van deze ‘klankruimten’ zoals zij haar stukken noemt, is een buitengewoon boeiende ervaring.” Patricia Werner Leanse, Opzij, 2007

“Van een aparte bekoring is ook het recente Source of Blue van Rozalie Hirs, zevend tussen camp en oprechte poëzie. Hirs speelt een knap spelletje met oude, bijna Chopinesk klinkende , maar modern vertekende jazzclichés. En laat er de pianist en en toe een woordje bij zingen. Liefde.” Roland de Beer, De Volkskrant, 2005

“Aandacht voor spectrale muziek – die structureel uit boventoonreeksen is gewonnen – was er ook bij de Nederlandse componiste Rozalie Hirs. Haar Platonic ID combineerde het beste uit twee werelden: nieuwe interessante klanken gecombineerd met een soort natuurlijke adem in de muziek. Die ‘adem’ ontstond door het telkens weer inhouden en laten naklinken van eerder geformuleerde akkoorden.” Kees Arntzen, Trouw, 2007

“Hoewel de kwaliteit van uitvoering en opname bij alle vier de plaatjes onberispelijk is, heeft Sacro Monte van Rozalie Hirs iets aparts, dankzij de fascinerende uitvoering van het Ives Ensemble. Het is een geheimzinnig stuk, met zijn Feldman-achtige, gewichtsloze weefsel van flageoletten, gonzende metaalklanken en tinkelende, wijd uitgespreide pianotonen. Ondanks het verstilde karakter is de muziek voortdurend in beweging, en is de vermenging van timbres zo subtiel dat het een scherp oor vergt om te horen welke instrumenten er in het spel zijn. Zelfs het hoedje, dat net als de andere drie ontworpen is door studenten van de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag, weerspiegelt de uitgebalanceerde transparantie van dit werk. Een puntgaaf presentje.” Frits van der Waa, Volkskrant, 1998

“Wat ze [de stukken] met elkaar verbindt, is dat ik ze beleef als intuïtief-narratief. Bijvoorbeeld in article 6 [waves] van Rozalie Hirs hoor ik een pratende gitaar, die in rare zinnen spreekt. De constructie verdwijnt voor mij dan naar de achtergrond. Datzelfde heb je bij Bach toch ook? Je kunt je richten op het verhaal dat wordt verteld, maar je ook verbazen over de ongelooflijke contructies.” (Wiek Hijmans, interview door Erik Voermans, Het Parool), 2018

bio

algemeen

Door het leven en creatieve werk van Rozalie Hirs loopt de liefde voor taal, muziek, wetenschap en technologie als een rode draad. Het avontuur van de luister- en leeservaring en de verbeelding staat centraal. Binnen de poëzie ontwikkelt Hirs een vloeibare stijl, spelend met klank in verschillende betekenislagen en leesmogelijkheden. De lezer kan hieruit steeds opnieuw kiezen en geeft de eigen leeservaring in hoge mate zelf vorm. Voor de muziek ontwikkelt Hirs een harmonische taal, geïnspireerd op de akoestische en psychoakoestische eigenschappen van klank en samenklank. Haar spectrale muziek omvat naast vocale, orchestrale en elektronische stukken ook geluidskunst. Vaak combineert de componist traditionele instrumenten met elektronische klanken op basis van berekende frequenties en eigen klanksynthese. Daarnaast neemt muziek met spreekstem een belangerijke plaats in.

jeugd

Al jong ontdekt Rozalie Hirs het zingen, tekenen en schrijven als favoriete dagelijkse bezigheden. Naast een grote nieuwsgierigheid naar wetenschap en technologie. Als kind woont Rozalie onder meer in Nordrhein-Westfalen, Duitsland. Na het eindexamen (Atheneum-B, Het Nieuwe Lyceum, Bilthoven, 1983) volgt de studie chemische technologie aan de Universiteit Twente. Met onderzoek aan de vakgroep Reactiemechanismen en Katalyse van Luigi Mandolini (Universitá La Sapienza, Rome) en de vakgroep Organische Chemie van David Reinhoudt (Master of Science, Universiteit Twente, 1990). Daarnaast schrijft Hirs gedichten en soleert ze in operaproducties van de Enschedesche Muziekschool, waaronder als Anima in Cavalieri’s Rappresentazione di Anima en di Corpo en als sopraan in Purcells King Arthur. Als zangeres van de New Wave-band Boolean componeert Rozalie liedjes samen met de andere bandleden.

kunstopleiding

Vanaf 1991 studeert Rozalie Hirs hoofdvak compositie aan het Koninklijk Conservatorium bij Diderik Wagenaar (1991-94) en Louis Andriessen (1994-98), naast lessen bij Clarence Barlow en Gilius van Bergeijk. Daarnaast studeert Hirs zang als hoofdvak bij Eugenie Ditewig (Utrechts Conservatorium, 1991-92) en bijvak bij Gerda van Zelm (KC, 1992-94). Op 10 mei 1991 presenteert de dichter voor het eerst eigen werk in het openbaar tijdens het culturele studentenfestival Pythische Spelen in Enschede, ontvangt de derde prijs voor poëzie en daarop een uitnodiging van Jan Kuijper, poëzieredacteur bij Uitgeverij Querido. In 1992 volgt het debuut in het literaire tijdschrift De Revisor, in 1995 de eerste prijs voor poëzie tijdens de Pythische Spelen, Amsterdam. Enkele jaren later studeert de componist af aan het Koninklijk Conservatorium (Uitvoerend Musicus, hoofdvak Compositie, Koninklijk Conservatorium, 1998; Master of Music, 2015).

In 1999 reist Hirs met een Fulbright beurs naar New York om te studeren bij Tristan Murail aan Columbia University. In 2007 promoveert de componist aldaar met het essay On Murail’s ‘Le Lac’ en de eigen compositie Platonic ID, een opdrachtwerk voor ASKO|Schönberg (Doctor of Musical Arts, Columbia University, 2007). Voor studie en proefschrift aan de Columbia Universiteit ontvangt Hirs beurzen van CU (1999-2002), het Fonds Podiumkunsten (1999-2002) en het Prins Bernhard Cultuurfonds (2003-05).

werk

Bij Uitgeverij Querido verschijnt de eerste dichtbundel Locus (1998). Kort daarop volgt de eerste cd Sacro Monte (Present serie, NM Classics, 1998). Na het debuut publiceert Uitgeverij Querido verder de dichtbundels Logos (2002), [speling] (2005), Geluksbrenger (2008), gestamelde werken (2012), verdere bijzonderheden (2017), oneindige zin (2021), en dagtekening van liefdesvormen (2024). Verpreide publicaties volgen in bloemlezingen en literaire tijdschriften, onder meer in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, China, en Mexico. In 2013 geeft Uitgeverij Vleugels haar eerste engelstalige dichtbundel Curvices and musicles uit, tien jaar later gevolgd door de nederlandstalige bundel ecologica (2023) die bekroond wordt met de Jan Campert-prijs 2023. In het buitenland verschijnen de vertaalde bundels ein tag (hochroth Verlag, Berlin, 2014), život mogućnosti (Biblioteka Prevodi, Banja Luka, 2014), gestammelte werke (Kookbooks Verlag, Berlin, 2017), ahora es una rosa (Yauguru, Montevideo, 2019), en spor af lykkebringer (Melodika Forlaget, Kopenhagen, 2021). Haar nederlandstalige dichtwerk wordt ondersteund door het Vlaams Fonds voor de Letteren (1999-2011) en het Nederlands Letterenfonds (2013-heden).

In 2007 verschijnt de cd Platonic ID (Attacca Productions, 2007) met instrumentale werken. Op de cd Pulsars (Attacca Productions, 2010) onderzoekt Hirs meertaligheid en de gelijktijdigheid van betekenisstromen in drie elektroakoestische werken op eigen teksten. Nieuwe opdrachtwerken onstaan voor onder meer Amsterdam Sinfonietta (lichtende drift, Muziekgebouw aan ’t IJ, 2014), Arnold Marinissen (article 0, 2000), ASKO|Schönberg (book of mirrors, Holland Festival, 2001; platonic ID, Concertgebouw, 2006; arbre généalogique; Muziekgebouw aan ’t IJ, 2011; the honeycomb conjecture, Philharmonie Essen, 2015; parallel sea [to the lighthouse], TivoliVredenburg, 2018), Bozzini Quartet (nadir, November Music, 2014), het Concertgebouworkest (parallel world [breathing], de Universiteit van Amsterdam, 2017), Ensemble Ascolta (artemis, Donaueschingen, 2022), Ensemble Klang (charms, symmetries, Amare, Den Haag, 2024), Musikfabrik (lightclouds, Zaterdagmatinee, Concertgebouw, 2019), Klangforum Wien (atlantis ampersand, Holland Festival, 2015), philharmoniezuidnederland (avatar, Muziekgebouw Eindhoven, 2022), het Radio Filharmonisch Orkest (roseherte, Nederlandse Muziekdagen, 2008; bron, Zaterdagmatinee, 2023), Ruysdaelkwartet (adonis blue, November Music, 2023), Fie Schouten (article 12, November Music, 2012; bee sage, Muze van Zuid, Amsterdam, 2023), Slagwerk Den Haag (venus, Holland Festival, 2010), Sonar Quartett (hand in hand, Musikkreis für Neue Musik Heilbronn, 2020), SPECTRA Ensemble (dreams of airs, November Music, 2018; Orgelpark, 2022), de VPRO (pulsars, 2007), Marie Ythier (article 10, Festial Présences, Radio France, 2021). Deze werken worden ondersteund door onder meer het Fonds Podiumkunsten en de Stichting Eduard van Beinum. Deuss Music is uitgever van de muziekpartituren. De composities voor spreekstem en elektronische klanken voert de componist-dichter regelmatig zelf uit, voornamelijk op internationale poëziepodia.

beeldende kunst

In samenwerking met beeldend kunstenaars en ontwerpers onstaan multidisciplinaire projecten, zoals digitale poëzie, museale klankinstallaties en videokunst. Samen met ontwerper Matt Lee en beeldend kunstenaar Noëlle von Eugen onstaat Logos digitaal (2003). Nieuwe media-kunstenaar Harm van den Dorpel maakt de digitale poëzie Family Tree (2006) en Geluksbrenger online (2011), naast de museale installatie Leven vorm (2006). Ines Cox en Lauren Grusenmeyer ontwerpen Zichtboek van gestamelde werken (2012), alter ego’s van gedichten op diverse sociale media-netwerken.

In opdracht van het openluchtmuseum Klankenbos, Neerpelt, België, ontwikkelt Rozalie samen met Ines Cox, Lauren Grusenmeyer en de architect Machiel Spaan de interactieve poëzie- en muziekinstallatie Curvices (2013-heden), een applicatie voor de mobiele telefoon. De locatie-specifieke app wordt in opdracht van November Music en Muziekgebouw aan ’t IJ vertaald naar respectievelijk Curvices Den Bosch (2014-heden) en Curvices Amsterdam (2015-16). In samenwerking met architect Machiel Spaan ontstaan daarnaast de interactieve muzieksculptuur Luisterhuis (2017-heden) en de architectonische klankinstallatie Ways of Space (2019-heden), onder meer getoond tijdens de Dutch Design Week, Eindhoven (2017), in het van Doesburghuis, Meudon (2019), de Aubette, Strasburg (2021), het Architekturzentrum Wien, Wenen (2022), en ARCAM, Amsterdam (2022).

Op haar verzoek maken beeldend kunstenaars Boris Tellegen en Geert Jan Mulder een live video-performance bij de muziek- en poëziecyclus dreams of airs (2017-18) met uitvoeringen in Nederland en Denemarken. Sinds 2008 is Michaël Snitker vaste ontwerper van de dichtbundels.

docent

Op verzoek van het Nieuw Ensemble ontwikkelt Rozalie Hirs de cursus Contemporary Compositional Techniques and OpenMusic voor het Conservatorium van Amsterdam (2005-06). Het gelijknamige boek met essays over dit onderwerp verschijnt bij Collection Musique/Sciences (IRCAM/ Éditions Delatour, Paris, 2009). Voor onderzoek naar curcus en het boek ontvangt Hirs een beurs van de Hogeschool van de Kunsten, Amsterdam (lectoraat van Marijke Hoogenboom; 2005-07). Tussen 2010 en 2012 doceert Hirs compositie aan de Guildhall School of Music of Drama, London; in 2017 aan het Koninklijk Conservatorium, Den Haag.

In 2011 is de componist juryvoorzitter voor de internationale Gaudeaumus Award; in 2015 en 2017 is de dichter als jurylid verbonden aan de P.C. Hooft-prijs respectievelijk de VSB Poëzie Prijs. Meer info.

foto

Meer persfoto’s

externe links

SoundCloud
YouTube
X
Facebook
LinkedIn
Wikipedia

Deuss Music
Singel Uitgeverijen | Uitgeverij Querido
Uitgeverij Vleugels