inhoud

1. luister
2. samenvatting
3. programmatoelichting
4. in de pers
5. technische details
6. concerten

luister

Het concert wordt rechtstreeks uitgezonden door de NTR Zaterdagmatinee op NPO Klassiek (Radio 4) en is ook terug te beluisteren via de website.

samenvatting

bron (2023) is het nieuwe orkestwerk door Rozalie Hirs, gecomponeerd in opdracht van de NTR Zaterdagmatinee en de Stichting Vrienden van de Matinee. De wereldpremière vindt plaats door het Radio Filharmonisch Orkest onder leiding van Elena Schwarz (dirigent) in het Concertgebouw, Amsterdam, tijdens de NTR Zaterdagmatinee op 16 december 2023. Het concert wordt live uitgezonden op NPO Radio 4. Bovenstaande foto door Mathias Bothor toont de dirigent Elena Schwarz.

programmatoelichting

rozalie hirs – bron (2023)
Rozalie Hirs onderzoekt in woord en klank de adem van het leven. Als componist en dichter – vorige maand werd ze met de Jan Campert-prijs van de Gemeente Den Haag onderscheiden – streeft ze ernaar, haar waarneming in organische structuren om te zetten. Haar werk is tegelijk meditatief, intuïtief en uiterst geconstrueerd, al benadrukt ze dat de rekentechnieken die ze voor de toonhoogtes gebruikt uitsluitend als gereedschap dienen. Ze beschouwt een geslaagd muziekstuk als een helend en verrassend geheel waarin de luisteraar zichzelf kan zijn én een transformatie kan ondergaan. Misschien past de titel bron niet alleen bij haar gloednieuwe orkestwerk, maar ook bij haar benadering als kunstenaar.

Twee componisten van wie Rozalie Hirs veel leerde zijn Louis Andriessen, bij wie ze aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag studeerde, en de Franse spectralist Tristan Murail, die haar tijdens haar promotieonderzoek bij Columbia University in New York begeleidde. Naast deze twee “muzikale vaders” liet ze zich inspireren door György Ligeti, die ze in Hamburg bezocht en geregeld per telefoon sprak. Het zijn vooral Ligeti’s precieze werkwijze en extreme opvattingen die haar zijn bijgebleven.

In bron laat Hirs haar harmonieën door een akoestisch prisma gaan, waardoor deze basisakkoorden in nieuwe, rijke akoestische kleuren breken. Ze bouwt hiermee voort op eerdere orkestwerken zoals roseherte uit 2008 en avatar uit 2022. De klankwereld van bron omschrijft ze als geheimzinnig en weelderig, terwijl de muzikale bewegingen op natuurlijke verschijnselen als golven en windvlagen geënt zijn. Door de lang aangehouden akkoorden krijgen de orkestmusici alle ruimte om de opgeschreven toonhoogtes op elkaar af te stemmen en de luisteraar onder te dompelen in een nieuwe klankwereld. bron is opgedragen aan de nagedachtenis van György Ligeti.

Rozalie Hirs ervaart het orkest dat bron speelt als een levend organisme. Ze benadrukt dat het dromerige karakter van haar muziek prima samen kan gaan met verrassingsmomenten voor de luisteraar: onverwachte beelden die plotseling opduiken, flarden van herinneringen bij een fluitsolo, of nog het besef van je eigen hartslag bij het volgen van de pauken.

Download de seizoensbrochure van de NTR Zaterdagmatinee 2023/24 [PDF].

in de pers

volgt

technische details

opdrachtwerk
bron (2023) is een nieuw orkestwerk door Rozalie Hirs, gecomponeerd in opdracht van de NTR Zaterdagmatinee en de Stichting Vrienden van de Matinee.

instrumentatie
De bezetting van het nieuwe werk bestaat uit 4 fluiten, 4 hobo’s, 4 klarinetten, 4 fagotten, 5 hoorns, 3 trompetten, 3 trombones, tuba, pauken, 3 slagwerkers (crotales, buisklokken, vibrafoon, middelgrote en grote gong, tamtam), celesta, piano, 2 harpen, strijkorkest (14 eerste violen, 14 tweede violen, 10 altviolen, 10 violoncello’s, 8 contrabassen).

duur
12′ ca.

uitgever
Deuss Music

concerten

16 december 2023, NTR Zaterdagmatinee, Concertgebouw, Amsterdam – Radio Filharmonisch Orkest, Elena Schwarz (dirigent)