“Hirs bewijst in deze bundel opnieuw dat ze als geen ander een poëtisch taalspel kan creëren. (…) Hirs’ vernuftige tour de force staat pal in de eenentwintigste eeuw.” (Helena Van Praet, De Reactor)
“Vanuit dit moment van ontvankelijkheid start Hirs een verrassende en overrompelende verkenning van taal, tijd, ruimte, mens, natuur, waarneming, herinnering.” (Anne ter Beek, Awater)
“De nieuwe bundel heet oneindige zin, waarbij alle betekenissen van het woord ‘zin’ meespelen. Deze poëzie is zintuigelijk, heeft enorme zin om te genieten en zoekt naar zingeving, maar kan ook gelezen worden als één lange volzin zonder interpunctie waaraan nooit een einde komt.” (Piet Gerbrandy, Poëziekrant).
“Ook de titel van de afdeling ‘de magie van een mogelijk heden’ is veelzeggend, omdat er in taal eindeloos veel mogelijkheden zijn, maar al die mogelijke taalbouwsels steeds opnieuw een ‘mogelijk heden’ vormen: het moment van schrijven, het moment van lezen, het moment van luisteren.” (Dietske Geerlings, Tzum)
“Het loont deze gedichten hardop te lezen, het voortdurende spel met klank- en woordassociaties en contrasten valt dan des te meer op. (…) Versterkt door alliteraties en assonanties ontvouwt zich een gecomponeerd, wervelend talig weefsel.” (Anne ter Beek, Awater)
“Vaak hanteert de dichter een verhalende en beeldende stijl, wat het zoekende lezen vergemakkelijkt. De taal vloeit soepel voorwaarts door een spel van ritme en klank.” (Pauliene Kruithof, Friesch Dagblad)
“Zo is de oneindige zin van Rozalie Hirs verbonden met het oneindige zijn, dat zelfs na onze dood door blijft stromen. Hirs vangt stukjes van deze stroom in haar poëzie en laat daarmee de hartenklop van de taal horen en voelen, roept de lezer voortdurend op tot het medescheppen van een denkbeeldige wereld waarin dichter en lezer voor even samenvallen in taal.” (Dietske Geerlings, Tzum)
“Het is Hirs gelukt poëzie voorbij de taal te krijgen zonder die te verlaten en dat is een indrukwekkende prestatie.” (Anne ter Beek, Awater)
“In het oeuvre van Rozalie Hirs vloeien dichtkunst en muziek op natuurlijke wijze in elkaar over. (…) Muziek vol fonkelende klankpoëzie, en dichtkunst die zich loszingt van de zinnen.” (Mark van de Voort, VPRO Gids)
inhoud
1. gedichten uit oneindige zin
1.1 hand in hand [1]
1.2 magie van een mogelijk heden [2]
1.3. naar je gelijkenis
1.4. tuin vol bramen
2. luister
2.1 Elke De Rijcke: Beeldspraak #10 [podcast], Poëziecentrum, Gent, 2021
2.2 Wouter Pleijsier: Podium op Zaterdag [radio], NTR, 2021
2.3 Melchior Huurdeman, Sakti Khedoe: Vrije Geluiden [televisie], VPRO, 2021
2.4.Ingmar Heytze: Camping de Vrijheid op Safari #1 [podcast], 2021
2.5 Ineke Holzhaus: Poëzie op zondag , OBA, 2021
3. pers
3.1 Marjoleine de Vos: Je wordt van moment voortgestuwd door je verlangen (2022), NRC
3.2 Helena Van Praet: Tussen betovering en bevreemding (2022), De Reactor
3.3.Dietske Geerlings: Trek je naaktheid aan (2022), Tzum
3.4 Anne ter Beek: Wervelende compositie in taal (2022), Awater
3.5 Piet Gerbrandy: Wording als het ware (2022), Poëziekrant
3.6 Pauliene Kruithof: Reizen tussen je ziel en de ruimte (2021), Friesch Dagblad
3.7 Mark van de Voort: Drang naar het hogere (2021), VPRO Gids
3.8 Paul Roelofsen: Terloops geluk (2021), Meander
4. flaptekst
gedichten
hand in hand
[1]
kus me met je kussen de kussen van je mond je adem uitgegoten
naam van de geliefde die zich verspreidt als vanzelf zo geliefd ben jij
trek me snel mee laat ons weggaan heel ver weg hand in hand
zingt het hoogste lied zijn liedjes verbrijzelen stenen dan weer tovert
paradijselijk in den beginne de aarde haar hemelse wolken met de snelheid
van vogels lichtheid van kinderen bloeiend in het vuur van de zon
in de dondergang onbeschrijflijk onuitspreekbaar niet uit te drukken
als sproeten het hele gezicht bedekken het leven dan weer dood is
en dood dan weer leven lieflijk blauw en asgrauw tegelijk
zo heb ik je gevonden mooiste ja je bent mooi in de middag
in ons bed dat groen van kruid tussen cederbomen ligt de hoeken
van ons huis onder een dak van sparren starren in de nacht
magie van een mogelijk heden
[2]
pasgeboren haarloze handen en de zachte huid
tussen oorschelpen gespannen achterhoofdsgat al
weer verloren onherroepelijk in het tijdelijke weten
verwerkelijk je eindeloos het herhaalbaar mogelijke
vernieuw je wat nog niet geschreven staat voorbij de zon
haar wetmatigheden natuurlijk alvermogen in een wereld
buiten zinnen onwillekeurig ook het eigen oogmerk
en opschortende verborgenheden van voorbije dingen
de ondraaglijke afwezigheid van de stem dan pas ontkent
de tijd zich inhaalt het kind ontwaakt uit een spel
al schept het dwalen stakend de weg terug die dag
dichter bij je onwrikbare naderende roeping
naar je gelijkenis
laat de onversneden wateren van je denken vloeien door bloed
van je voelen laat de lucht opkijken naar je beelden roepen
onder schorre voeten aarde jaag aan geef niets dan je liefkozing
prijs alles laat zien wat in de zee is op het land leeft laat weer
los als stormen balancerende beelden leven door ware minnen
donderen in ontsteltenis vulkanen daar langs je zeilt de hemel
zelf naast goden van zilver en goud je onbehouwen altaar
op losse stenen hijst naar een geheimere eigenzinnigheid
tuin vol bramen
met een bron in mijn mond een tuin vol bramen
wil ik niet te veel zeggen het ongerijmde
bijvoorbeeld in elke jam en wat niet afkomt
opengemaakt ben ik allang gelikt door doornen
waar het verstand niet blind voor gedichtsverdacht
ontstaat in een joekel van een boog van een brug
op de buik in het gras geef ik de rug lucht word wakker
naast morgenrood – wat doet dat nu weer hier?
herken deze berkenblik gericht op kleine maaksels
die ik zoek en aanraak als de maat van de wereld
mijn gezicht bepaalt op het veld ontstaat onderwijl
gemenere taal meetrilt al uitgolft
luister
Elke de Rijcke: Beeldspraak, Poëziecentrum
14 december 2021. Elke De Rijcke interviewt Rozalie Hirs over haar nieuwe bundel oneindige zin (Amsterdam: Querido, 2021) voor de podcastserie Beeldspraak, Poëziecentrum, Gent, België. De nieuwe aflevering #10 is online te beluisteren via diverse mediakanalen, waaronder Soundcloud en Spotify. Met grote dank aan Carl de Strycker en Stefaan Goossens van het Poëziecentrum. Veel luisterplezier!
Wouter Pleijsier: Podium op Zaterdag, NTR
11 december 2021. Tijdens Podium op Zaterdag leest Rozalie Hirs de gedichtencyclus ‘hand in hand’ [1-5] uit haar recente dichtbundel oneindige zin (Amsterdam: Uitgeverij Querido, 2021). Daarnaast presenteert Wouter Pleijsier delen van Hirs’ gelijknamige muziekstuk hand in hand voor strijkkartet en sopraan, uitgevoerd door Luna String Quartet en de sopraan Keren Motseri. En vertelt hij over het werk en de ideeën van Rozalie. Beluister het fragment met poëzie en muziek van Hirs en de inleiding door Pleijsier hier.
Melchior Huurdeman, Sakti Khedoe: Vrije Geluiden, VPRO
Op zondag 5 december 2021 van 10:45-11:10 uur presenteert de VPRO op NPO2 Extra een nieuwe editie van Vrije Geluiden rond de uitvoering hand in hand (muziek, poëzie; 2020) van Rozalie Hirs. De uitvoerders zijn Keren Motseri (sopraan); Luna Quartet – Janneke van Prooijen, Jellantsje de Vries, Elisabeth Smalt, en Katharina Gross. Met grote dank aan Reinier Bruijne (filmregie), Marc Broer (klankregie), Melchior Huurdeman, Sakti Khedoe (eindredactie), Vivian Vrolijk (productie) en alle verdere betrokkenen. De film is online te bekijken en beluisteren via onderstaande link.
Ingmar Heytze: Camping de Vrijheid op Safari, ILFU
Camping De Vrijheid op safari lanceert haar eerste aflevering: Ingmar Heytze interviewde Rozalie Hirs over haar nieuwe dichtbundel oneindige zin (Querido, 2021) tijdens de boekpresentatie in de Bilthovense Boekhandel op 23 oktober 2021. Camping de Vrijheid publiceerde het interview als een podcast via de website van het Internationaal Literatuurfestival Utrecht en via Soundcloud. Veel luisterplezier!
Ineke Holzhaus: Poëzie op zondag, OBA
Op zondag 16 mei 2021 om 16:00 uur presenteert de Openbare Bibiliotheek Amsterdam (OBA) haar maandelijkse poëziemiddag als live stream. Ineke Holzhaus interviewt Rozalie Hirs over haar dichtwerk. Tevens leest de dichter voor uit haar nieuwe bundel oneindige zin (Singel Uitgeverijen|Uitgeverij Querido, 2021), die in het najaar van 2021 verschijnt. Het interview is te beluisteren via Youtube.
pers
Marjoleine de Vos: Je wordt van moment voortgestuwd door je verlangen
“Ik kijk waar het verlangen van de taal mij naartoe voert, dat is ook: zin in taal hebben. En dus in het leven, de dingen. Je wordt van moment tot moment voortgeduwd of gedreven door je verlangen. Ik heb daar een eigen, voor mij vanzelfsprekende vorm voor gevonden, en dat is die oneindige zin. Hoe volgen de dingen op elkaar en hoe verschijnen ze en verdwijnen ze op een manier die ik interessant vind. De leeservaring is voor mij ook onderdeel van de expressie.”
Lees het hele interview Je wordt van moment tot moment voortgestuwd door je verlangen door Marjoleine de Vos in het Boekenkatern van de NRC op 11 maart 2022. Of onbeperkt op de NRC online onder de titel Jij bent als lezer de muzikant van dat gedicht, je geeft het vorm. De bijbehorende portretfoto is op 10 maart 2022 gemaakt door Roger Cremers.
Helena Van Praet: Tussen betovering en bevreemding
“Hirs bewijst in deze bundel opnieuw dat ze als geen ander een poëtisch taalspel kan creëren. (…) Hirs’ vernuftige tour de force staat pal in de eenentwintigste eeuw.”
“Het gaat bovenal om een viering van het onstuimige weten, dat geëvoceerd wordt door de symboliek van het licht: ‘drinkt voor even dan dat licht in duivelse betovering helse hemel’. Dit licht is zowel hemels als hels, innemend én woest tegelijkertijd.”
Lees de volledige recensie ‘Tussen betovering en bevreemding’ door Helena Van Praet op De Reactor, 15 januari 2022.
Dietske Geerlings: trek je naaktheid aan
“Zowel de muziek als de poëzie zijn opeenvolgingen van klank en stilte, die vervluchtigen. Daarmee spiegelen zij ook het zijn en het niet-zijn, het leven en de dood. Terwijl de dichter de klanken en tekens de ruimte in slingert, vangt de lezer ze op, denkt erover na, maar terwijl hij denkt, dienen nieuwe tekens zich aan, en glippen de oude door de vingers, of blijven nog naklinken. Niet alle woorden zijn te redden en daarmee heft de dichteres tegelijkertijd met het dichten haar eigen schepping op. Het is duidelijk dat Hirs behalve dichteres ook componist is, en beide ook in haar poëzie.”
“Ook de titel van de afdeling ‘de magie van een mogelijk heden’ is veelzeggend, omdat er in taal eindeloos veel mogelijkheden zijn, maar al die mogelijke taalbouwsels steeds opnieuw een ‘mogelijk heden’ vormen: het moment van schrijven, het moment van lezen, het moment van luisteren.”
“Zo is de oneindige zin van Rozalie Hirs verbonden met het oneindige zijn, dat zelfs na onze dood door blijft stromen. Hirs vangt stukjes van deze stroom in haar poëzie en laat daarmee de hartenklop van de taal horen en voelen, roept de lezer voortdurend op tot het medescheppen van een denkbeeldige wereld waarin dichter en lezer voor even samenvallen in taal.”
Lees de volledige recensie ’trek je naaktheid aan’ door Dietske Geerlings op Tzum, 31 januari 2022.
Anne ter Beek: Wervelende compositie in taal
“Vanuit dit moment van ontvankelijkheid start Hirs een verrassende en overrompelende verkenning van taal, tijd, ruimte, mens, natuur, waarneming, herinnering. (…) Het is de oneindige zin die opnieuw begint, of nooit stopt en weer doorgaat. Ook hier de opdracht voorbij te gaan aan wat we weten.”
“Het loont deze gedichten hardop te lezen, het voortdurende spel met klank- en woordassociaties en contrasten valt dan des te meer op. (…) Versterkt door alliteraties en assonanties ontvouwt zich een gecomponeerd, wervelend talig weefsel.”
“Het is Hirs gelukt poëzie voorbij de taal te krijgen zonder die te verlaten en dat is een indrukwekkende prestatie.”
Lees de volledige recensie ‘Wervelende compositie in taal’ door Anne ter Beek in Awater (Winter 2022).
Piet Gerbrandy: Wording als het ware
“De nieuwe bundel heet oneindige zin, waarbij alle betekenissen van het woord ‘zin’ meespelen. Deze poëzie is zintuigelijk, heeft enorme zin om te genieten en zoekt naar zingeving, maar kan ook gelezen worden als één lange volzin zonder interpunctie waaraan nooit een einde komt, zij het dat hij, om het met literaire conventies vertrouwde oog van de lezer niet al te zeer af te schrikken, in behapbare strofen, gedichten en reeksen is ingedeeld.”
Lees de volledige recensie ‘Wording als het ware’ door Piet Gerbrandy (fotografie: Marco Borggreve) in Poëziekrant Nr 1 (januari-februari 2022), Poëziecentrum, Gent, België, 12 januari 2022.
Pauliene Kruithof: Reizen tussen je ziel en de ruimte
“Vaak hanteert de dichter een verhalende en beeldende stijl, wat het zoekende lezen vergemakkelijkt. De taal vloeit soepel voorwaarts door een spel van ritme en klank. (…) Doorheen haar traktaat stipt de poëte allerlei tegenovergestelde aspecten uit het leven aan. De wonderlijke geboorte en onverbiddelijke dood. Je diepste innerlijk en de uitgestrekte ruimte, zinnige liefde en brandend gemis. Fijnzinnigheid en genadeloosheid vallen daarbij samen.”
Lees de recensie ‘Reizen tussen je ziel en de ruimte’ door Pauliene Kruithof (fotografie: Ruby Cruden) in het Friesch Dagblad (krant), Leeuwarden, 18 december 2021.
Mark van de Voort: Drang naar het hogere
“In het oeuvre van Rozalie Hirs vloeien dichtkunst en muziek op natuurlijke wijze in elkaar over. (…) Muziek vol fonkelende klankpoëzie, en dichtkunst die zich loszingt van de zinnen. (…) In haar poëzie en muziek verbeeldt Hirs een binnen- en buitenwereld. Ze gaat van het allerkleinste naar het onmetelijke. Micro- en macrokosmos gaan hand in hand. Van schijnbaar toevallige internetpoëzie tot kosmische sterrenwemelingen. ‘Ik roep de lezer en de luisteraar op tot openheid en ontdekkingsvreugde. Een werk als hand in hand is een ode aan de liefde en aan de ander. Ja durven zeggen tegen het leven.'”
Lees het interview/ essay ‘Drang naar het hogere door Mark van de Voort (fotografie: Ruby Cruden) in de VPRO Gids #49, 3 december 2021.
Paul Roelofsen: Terloops geluk
Lees de recensie ‘Terloops geluk’ door Paul Roelofsen op Meander Magazine, 15 december 2021.
flaptekst
kus me met je kussen de kussen van je mond je adem uitgegoten
naam van de geliefde die zich verspreidt als vanzelf zo geliefd ben jij
Van de verbeelding en de droom naar het huis, de tuin, de stad, het bos, het wijde web, het heelal: in oneindige zin reist Rozalie Hirs langs de vloeiende taal van binnenwerelden die overloopt in buitenwerelden. Door naar ultieme mogelijkheden te tasten, brengt Hirs een liefdesverklaring aan de taal. Samen met de cyclische natuur van dag en nacht, seizoenen, getijden en gestalten van de maan viert oneindige zin het leven, zingend, dansend.
Rozalie Hirs (1965) is dichter en componist. Van haar hand verschenen eerder zes dichtbundels bij Singeluitgeverijen | Uitgeverij Querido en zes verzamelbundels in andere talen, waaronder haar meertalige manifest gestammelte werke (2017) bij het vermaarde kookbooks, Berlijn. Daarnaast componeert ze hedendaagse klassieke muziek, die wordt uitgevoerd door vooraanstaande ensembles.
‘Elke vezel van Hirs’ dichterschap zegt ja tegen de wereld waarin we worden geworpen.’
Joost Baars, Algemeen Dagblad
‘Een van de meest intrigerende Nederlandse dichters van dit moment.’
Paul Demets, De Morgen
boekpresentaties
*
10 oktober 2021 – 15:00 uur
interview door Marcel Möring, boekpresentatie, voordracht, signeren
Boekhandel Donner
Coolsingel 129, 3012 AG Rotterdam, Zuid-Holland
*
21 oktober 2021 – 19:00 uur
boekpresentatie door Querido’s poëzieredacteur Thomas Möhlmann, voordracht, signeren
Athenaeum Boekhandel
Spui 14, 1012 XA Amsterdam, Noord-Holland
*
23 oktober 2021 – 11:00 uur,
interview door Ingmar Heytze, boekpresentatie, voordracht, signeren
Bilthovense Boekhandel
Julianalaan 1, 3722 AJ Bilthoven, Utrecht
*
18 november 2021 – 17:30 uur
interview door Wim van Til, boekpresentatie, voordracht, signeren
Poëziecentrum Nederland i.s.m. Boekhandel Roelants
Openbare Bibliotheek, Mariënburg 29, 6511 PS Nijmegen, Gelderland
oneindige zin (2021), de zevende nederlandstalige dichtbundel van Rozalie Hirs, verschijnt op 5 oktober 2021 bij Singeluitgeverijen | Uitgeverij Querido. Het integraal boekontwerp is van Michaël Snitker.
